Việc hình thành nên các cụm công nghiệp tạo sự đột phá, thu hút các công ty tăng cường đầu tư, mạnh dạn đổ vốn sản xuất là thiết yếu.
Bắt tay cải thiện chất lượng
Bắc Ninh trở thành Địa chỉ “đỏ” trong thu hút đầu tư vốn FDI khi ghi dấu bằng việc chiếm đến trên 9 tỉ USD vốn đầu tư của Samsung. Mặc dù FDI đóng góp lớn cho ngân sách và tạo nhiều việc làm, Nhưng tỉnh này cũng đang đứng trước bài toán nâng cao tính tự chủ của nền công nghiệp địa phương.
Giữa năm 2021, khi cả nước đang căng mình chống dịch SARS-CoV-2, hai chuyên gia tư vấn cải tiến của Samsung vẫn đều đặn làm việc toàn thời gian tại 2 công ty được lựa chọn tư vấn cải tiến là công ty CP Hanpo Vina và công ty sản xuất và kinh doanh Thịnh Vượng. Nội dung cải tiến được tập trung ở quản lý sản xuất, chất lượng, nâng cao năng suất đúc, xây dựng hệ thống giám sát…
Ông Tô Ngọc Phương, giám đốc công ty Hanpo Vina, cho hay sau khi kết thúc cải tiến, tỉ lệ mặt hàng lỗi từ 7,6% xuống còn 3,6%, việc quản lý chi phí do lỗi mặt hàng cũng giảm 3%…
Tương tự, ông Đàm Việt Hùng – chủ tịch công ty Thịnh Vượng – cho hay cải tiến đã đem lại những đổi thay cơ bản trong phương án tổ chức sản xuất và kiểm soát chất lượng khi năng suất tăng đến 20%, chất lượng cải thiện với tỉ lệ lỗi giảm từ 7,5% xuống còn 0,13%, giảm 50% lỗi trên các công đoạn…
Từ kết quả đạt được trên, năm 2022 Sở Công thương Bắc Ninh đã phối hợp với Samsung triển khai chuyên sâu theo dự án “nhà máy thông minh” tại 7 công ty và chương trình đã mang lại kết quả tích cực ban đầu.
Còn tại Hải Phòng, với những lợi thế về hạ tầng, logistics, TP này nhiều thời điểm giành được ngôi quán quân trong thu hút FDI với sự góp mặt các “ông lớn” như LG, Bridgestone… Thế Nhưng, sự phát triển èo uột của các công ty công nghiệp hỗ trợ đang đặt ra thách thức.
công ty TNHH Nichias Hải Phòng (nhà đầu tư Nhật Bản) nằm trong Khu công nghiệp Nomura chuyên sản xuất các mặt hàng như gioăng đệm, bộ lọc khí, nhựa… cho các dụng cụ lọc không khí để xuất khẩu. Thế Nhưng, có đến 80% nguồn cung nguyên chất liệu là nhập khẩu.
Ông Masashi Kawasaki, tổng giám đốc Nichias, cho hay dù đã cố gắng tìm kiếm những nhà cung ứng Việt Nam cho những nguyên chất liệu cơ bản là hóa chất, màng lọc công nghệ cao… Nhưng như “mò kim đáy bể”. Theo ông, công ty này đã tìm được 4 nhà cung ứng nội địa và mất khá nhiều thời gian để tư vấn, hỗ trợ để mặt hàng đáp ứng tiêu chuẩn của tập đoàn mẹ tại Nhật Bản đặt ra.
Tuy vậy, vị này cho rằng chất lượng vẫn chính là điểm yếu của công ty Việt. Ông dẫn chứng mặc dù các mặt hàng khung thép đã được Nichias thiết kế khá chi tiết, dựa trên bản vẽ để công ty Việt sản xuất Nhưng ông “không hiểu lý do Lý do vì sao” mà khi mặt hàng nhận lại vẫn có “sai số” so với bản vẽ, nên Nichias phải mất đến gần 2 năm để hỗ trợ, tư vấn cho công ty nâng cao năng lực sản xuất, chấp nhận hàng bị trả đi trả lại khá nhiều. “Điều đáng mừng là công ty Việt tiến bộ từng ngày. đến nay, công ty Việt đã có thể thay thế được nhà cung ứng Nhật Bản và cơ bản không còn hàng lỗi” – ông Masashi Kawasaki nói.
Chính sách có Nhưng không hỗ trợ được
Ông Trần Ngọc Thực, giám đốc Sở Công thương Bắc Ninh, cho rằng cùng với việc thu hút FDI thì Bắc Ninh xác định mục tiêu cụ thể về phát triển công nghiệp hỗ trợ. trong đó, địa phương đẩy mạnh liên kết chuỗi cung ứng giữa công ty trong nước và công ty FDI, giữa các công ty công nghiệp hỗ trợ với công ty gắn lắp, thúc đẩy liên kết với các tỉnh hữu ích thế phát triển công nghiệp.
Tuy vậy, theo ông Thực, có những khá khó khăn nhất định. Đơn cử như việc thực hiện các ưu đãi, hỗ trợ trong chương trình phát triển công nghiệp chưa cụ thể. đến nay chưa thực hiện ưu đãi về tiền thuê đất đối với công ty công nghiệp hỗ trợ thuê đất từ chủ đầu tư hạ tầng trong khu, cụm công nghiệp do thiếu quy định cụ thể.
Ông Thực cũng cho hay các công ty hoạt động nhỏ lẻ, thiếu thông tin về thị trường. Vì thế, trọng tâm của Bắc Ninh trong thời gian đến là xây dựng cơ sở dữ liệu tổng thể về công nghiệp và công ty, đẩy nhanh phát triển các cụm công nghiệp. Đặc biệt sẽ triển khai có hiệu quả các chương trình hỗ trợ phát triển công nghiệp, xúc tiến thương mại, nhân rộng các mô hình tư vấn, cải tiến, hỗ trợ công ty xây dựng nhà máy thông minh.
Thực tế rà soát năng lực của công ty địa phương, ông Nguyễn Mạnh Quyền – phó trưởng phòng phụ trách Phòng quản lý công nghiệp, Sở Công thương Hải Phòng – cho biết còn khá yếu, quy mô nhỏ và manh mún.
“Cần trao thêm cơ chế cho các cơ quan quản lý công nghiệp ở địa phương để trước hết chúng tôi có thể nắm bắt được thông tin, dữ liệu của công ty, làm nền tảng cho quản lý, từ đó có cơ chế chính sách hỗ trợ cho phù hợp. Muốn tạo ra công nghiệp hỗ trợ thì phải có công ty đầu tàu, dẫn dắt rồi mới xúc tiến, mời gọi. công ty lớn họ phải tìm đối tác, địa phương phối hợp về đất đai, cơ chế, chính sách để công ty phát triển…” – ông Quyền nói.
Công nghiệp hỗ trợ phía Nam sôi động
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đoàn Võ Khang Duy, phó chủ tịch Hội Cơ khí điện Tp.HCM (giám đốc công ty CP Công nghiệp Ameco), cho biết nếu như trước đây các công ty trong ngành công nghiệp hỗ trợ phía Nam chưa phát triển về số lượng và chất lượng Nhưng 5 năm trở lại đã có sự đổi thay tốt, hình thành các cụm phát triển ở Tp.HCM và các tỉnh lân cận như Bình Dương, Đồng Nai.
Bản thân ông Duy cũng “khá ngạc nhiên” vì có những công ty làm xuất sắc và đầu tư mạnh mẽ. Họ chủ động tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, đưa hàng lên thương mại điện tử trong khi các đối tác cũng tìm đến các nhà sản xuất Việt. Ông Duy cho hay kể cả khi các đối tác muốn theo dõi tiến độ đơn hàng thì có nhà máy sẵn sàng lắp camera phát trực tiếp để đối tác ở bất kỳ đâu vẫn xem được nên sự kết nối khá tốt.
Tuy vậy, ông Duy cho rằng các công ty Việt cần cải thiện chất lượng, kỹ thuật và cần sự trợ lực về vốn để cải tiến công nghệ, tham gia mạnh hơn vào các chuỗi cung ứng.
“Gần như không có gì”
Ông Nguyễn Mạnh Quyền – phó trưởng phòng phụ trách Phòng quản lý công nghiệp, Sở Công thương Hải Phòng – cũng nhìn nhận mặc dù thu hút khá tốt FDI Nhưng ngành công nghiệp hỗ trợ của TP khá yếu và “gần như không có gì”.
đến nay, với việc đầu tư của những tập đoàn lớn như LG và VinFast, Hải Phòng đặt ra định hướng phát triển công nghiệp phụ trợ tập trung cho một số lĩnh vực sản xuất gồm có linh kiện điện tử, linh kiện ôtô, cơ khí, chế tạo gắn với các ngành công nghiệp truyền thống… song cũng mới chỉ dừng lại ở chương trình khung, chưa có cơ chế chính sách cụ thể.
Thị trường còn rộng lớn cho công ty Việt
Tại một công ty đã vào chuỗi và là nhà cung ứng cấp 1 cho Samsung – Ảnh: N.AN
ở cty TNHH dầu nhờn Idemitsu Việt Nam, các mặt hàng dầu nhờn được sản xuất chủ yếu tiêu thụ tại thị trường nội địa, nên việc tìm kiếm các nhà cung ứng nguyên chất liệu trong nước luôn được chú trọng. trong đó, chiếc vỏ bao bì nhựa được Idemitsu ưu tiên lựa chọn từ các nhà cung ứng sản xuất vỏ nhựa của Việt Nam. Tuy vậy, ông Đỗ Văn Giang, phó giám đốc chuỗi cung ứng và quản lý chất lượng của Idemitsu, cho hay dù là vỏ nhựa Nhưng đây là mặt hàng theo tiêu chuẩn quốc tế nên yêu cầu khá cao ngay cả với vỏ bao bì, đến nay Idemitsu cũng mới tìm được một nhà cung ứng nội địa, đáp ứng cho khoảng 50% nhu cầu bao bì.
Theo các chuyên gia, tỉ lệ trên khá phổ biến, có nghĩa thị phần còn khá lớn cho công ty Việt. Vấn đề là các bên liên quan tổ chức, thúc đẩy để công ty Việt tham gia được vào chuỗi.
— Bài viết lấy từ Cafef —
