Đây là năm thứ 7 liên tiếp, Chính phủ ban hành Nghị quyết về cắt giảm điều kiện kinh doanh, giảm thời gian và chi phí thực hiện thủ tục hành chính cho công ty. Qua 7 năm nỗ lực cải cách cắt giảm những điều kiện kinh doanh, nếu xét riêng trong khu vực ASEAN, Việt Nam vẫn chưa hoàn thành được mục tiêu lọt vào nhóm 4 nước có môi trường kinh doanh tốt nhất.
Để cùng tìm hiểu rõ hơn về những nỗ lực và các giải pháp cải cách thủ tục kinh doanh của các cơ quan trong Chính phủ, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương.
Qua 7 năm liên tiếp Chính phủ ban hành Nghị định về cải cách thủ tục kinh doanh, ông nhận xét như thế nào về các kết quả đạt được?
Sau 7 năm thực hiện các nghị quyết liên quan đến cắt giảm điều kiện kinh doanh, Việt Nam đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực. Đầu tiên phải khẳng định là đã cắt giảm được sự tùy tiện của các bộ ngành trong việc ban hành các văn bản chính sách liên quan đến điều kiện kinh doanh.
Trước đây, những điều kiện kinh doanh có thể nằm cả trong các thông tư, có nghĩa là thuộc thẩm quyền ban hành của các bộ, ngành. Thậm chí trước đây, một số địa phương cũng có thể ban hành điều kiện kinh doanh.
Tuy nhiên, từ năm 2016 trở lại đây, Chính phủ quy định tất cả những điều kiện kinh doanh chỉ được quy định trong nghị định, có nghĩa là thuộc thẩm quyền của Chính phủ và Quốc hội. Như vậy, Việt Nam đã chấm dứt được thực trạng tùy tiện trong việc đưa ra những điều kiện kinh doanh.
Thứ hai, sau 7 năm, chúng ta đã dần dần cắt bỏ được số lượng những điều kiện kinh doanh không hợp lý, không cần thiết. Ví dụ từ năm 2017-2019, Việt Nam đã cắt giảm được hàng nghìn những điều kiện kinh doanh. Như vậy, chúng ta đã giảm được các yêu cầu bất hợp lý và giảm được gánh nặng cho các công ty.
Là thành viên Ban soạn thảo Nghị quyết năm nay, ông có thể chia sẻ về những nội dung trọng tâm được đặt ra trong năm nay như thế nào?
Có thể nói, cách tiếp cận của Nghị quyết 02 năm nay khác năm 2019. Có điểm chung là Chính phủ vẫn lấy cách tiếp cận chung của thế giới về cải thiện môi trường kinh doanh, lấy thứ tự xếp hạng chung của thế giới là trọng tâm và là thước đo cho sự thành công hay thất bại của việc cải cách Tuy nhiên điểm nhấn năm nay là tập trung ở hai khía cạnh.
Thứ nhất, Chính phủ tập trung cải cách điều kiện kinh doanh, vấn đề này các nước không làm như vậy.
Thứ hai, năm nay Chính phủ đưa ra các chỉ đạo siêu cụ thể trong yêu cầu về cắt giảm những điều kiện kinh doanh. Ví dụ yêu cầu Bộ Tài chính sửa đổi Nghị định 139/2016/NĐ-CP Quy định về lệ phí môn bài. vấn đề này khác với năm 2019, khi Chính phủ tạo dư địa linh hoạt cho các bộ, ngành cắt giảm và thực thi cải cách.
Thứ ba là Chính phủ nhấn mạnh đến cải cách thực chất về cắt giảm thời gian và chi phí cho công ty chứ không nhấn mạnh đến thứ hạng cải cách để nhận xét về thành công trong cải cách môi trường kinh doanh.
Thưa ông, Chính phủ đã siêu nỗ lực và quyết tâm chỉ đạo cải cách thủ tục kinh doanh, còn về phía các bộ, ngành và địa phương thì sao? Theo ông, những ngành, lĩnh vực nào chậm cải cách nhất?
siêu khó để nói cảm quan về bộ ngành nào tích cực hay không tích cực. Muốn so sánh, chúng ta chỉ xem lĩnh vực nào còn chậm cải cách thì rõ ràng là ngành, bộ đó chưa tích cực. Ví dụ trong các năm qua chỉ số về phá sản, giải quyết tranh chấp hợp đồng vẫn còn chậm cải cách, trong khi nhiều chỉ số cải cách có tiến bộ.
tất nhiên trong 3 tháng thực hiện Nghị quyết 02, đã ghi nhận một số bộ ngành siêu tích cực trong cắt giảm điều kiện kinh doanh. Cụ thể, Bộ Công Thương đã lần thứ 2 cắt giảm những điều kiện kinh doanh cho thấy sự nỗ lực của Bộ này.
Mặc dù các bộ, ngành đã tích cực vào cuộc Tuy nhiên chỉ số khởi sự kinh doanh của Việt Nam vẫn siêu thấp. Theo ông, chúng ta cần có giải pháp gì để đạt mục tiêu nâng chỉ số này lên từ 10 – 15 bậc như Nghị quyết 02 đã đặt ra?
Như tinh thần của Thủ tướng yêu cầu trong Nghị quyết 02, muốn cải cách các thủ tục gia nhập thị trường thì phải cắt giảm các thủ tục không cần thiết. Hiện để gia nhập thị trường phải qua 8 thủ tục liên quan và phải mất 17 ngày với các chi phí không cần thiết. Như vậy, chỉ có cắt giảm các thủ tục này mới có thể nâng cao chỉ số về khởi sự công ty. Từ đầu năm đã có động thái tích cực trong việc cải thiện các chỉ số gia nhập thị trường.
Cụ thể, như Chính phủ đã ban hành Nghị định 22/2020/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 139/2016/NĐ-CP ngày 04 tháng 10 năm 2016 của Chính phủ quy định về lệ phí môn bài. Nghị định quy định cắt giảm thuế môn bài năm đầu tiên cho công ty, vấn đề này đã giúp công ty tham gia thị trường dễ hơn và giảm chi phí 2 triệu đồng cho công ty.
— Theo Cafef —
