Cùng là 2 thương hiệu soi sáng Việt với thâm niên hàng chục năm, cùng xuất thân là công ty Nhà nước, Bóng Đèn Điện Quang (DQC) và Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (RAL) sau hơn 10 năm cổ phần hoá đang có những khoảng cách trở nên rõ rệt.
trong khi RAL đã có vị thế vững bền sau nhiều năm tập trung khai thác thị trường nội địa, cam đoan tăng trưởng dài hạn với mảng truyền thống (thiết bị soi sáng, phích nước…); thì DQC phải trải qua thời gian dài chật vật, đến năm 2016 công ty bắt đầu manh nha hướng đi mới – giải pháp soi sáng: đây cũng là con đường xa hạn của công ty trong xu thế chuyển đổi số và cần thêm thời gian để ghi nhận hiệu quả.
trên thị trường, cổ phiếu 2 đơn vị trên cũng phân hoá mạnh, tương ứng với hiệu suất kinh doanh.
Tính đến bây giờ, thị giá RAL đã đạt mức 156.000 đồng/cp, nhảy vọt 160% sau khi chạm đáy hồi giữa năm 2019 trước sự cố cháy nhà máy, và cao gấp 6,24 lần so với năm 2006. Dù thanh khoản siêu thấp (cơ cấu cổ đông cô đặc với phần lớn cổ phần nằm trong tay lãnh đạo chủ chốt), RAL đang có mức EPS thuộc Top thị trường với, đạt hơn 29. Vốn hoá công ty sau hơn 10 năm hiện đạt mốc 1.794 tỷ đồng.
Ngược lại, từ mức đỉnh năm 2016, cổ phiếu DQC liên tục lao dốc. Hiện, thị giá đang giao dịch ở mức 17.700 đồng/cp, tức gần như đi ngang sau hơn thập niên lên sàn. Cơ cấu vốn tương đồng với phần lớn thuộc sở hữu của sở hữu nội bộ, vốn hoá DQC chỉ đạt khoảng ¼ RAL với 487 tỷ đồng.
Cổ phiếu hai đơn vị trên cũng phân hoá mạnh, tương ứng với hiệu suất kinh doanh.
Về kinh doanh, nhìn lại chặng đường 10 năm qua, tình hình hoạt động của 2 thương hiệu có sự biến động tương đối lớn. Nếu những năm trước vượt trội về quy mô, thì năm đầu tiên niêm yết trên sàn (2008), doanh thu DQC chính thức thấp hơn RAL. Liên tiếp kế tiếp nữa, trong khi RAL đều đặn tăng trưởng lên các mốc doanh thu mới, con số tại DQC vẫn đi ngang ở mức 1.000 tỷ đồng.
công đoạn 2008-2015, cùng xuất và cung ứng các mặt hàng, thiết bị soi sáng, cần nhấn mạnh mặt hàng của cả 2 công ty đều đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng cũng như được thị trường nhận xét cao.
Nhưng, có sự khác biệt chủ yếu đến từ cơ cấu đóng góp và thị trường tiêu thụ. DQC chủ yếu tập trung ở mảng bóng đèn, thiết bị soi sáng; trong khi RAL ghi nhận thêm nguồn thu không nhỏ từ mảng phích nước. Mặt khác, DQC lúc bây giờ tập trung siêu mạnh vào mảng xuất khẩu với tỷ trọng lên đến 45%, ngược lại con số tại RAL đâu đó khoảng 15% – phần lớn còn lại tập trung ở thị trường nội địa.
Một nguyên nhân lớn khác, thời gian này DQC còn gặp cực khó khăn với khoản nợ của Cuba gần 900 tỷ vào ngày 31/12/2008, khoản nợ này kế tiếp nữa liên tục là ý kiến ngoại trừ của kiểm toán nhiều năm liền.
Cũng liên quan đến khách hàng Cuba, từ năm 2013 tình hình thu hồi bắt đầu khởi sắc. Nguồn thu tài chính từ khách hàng này đem về khoản lợi nhuận lớn cho DQC, dù doanh thu cốt lõi không tăng trưởng. Kết quả, có sự chênh lệch siêu lớn giữa doanh thu và lợi nhuận. công đoạn 2013-2015, dù doanh thu luôn thấp hơn RAL, LNST của DQC lại tăng vọt lên mức 200-250 tỷ đồng, cao gấp 2 lần so với mức 100-150 tỷ đồng của đối thủ.
Nguồn thu tài chính từ khách hàng này đem về khoản lợi nhuận lớn cho DQC, dù doanh thu cốt lõi không tăng trưởng.
Bước sang năm 2016, thị trường soi sáng Việt có sự chuyển biến lớn, cuộc chơi xuất hiện đối thủ thứ ba trong ngành hàng đèn LED là hàng giá rẻ từ Trung Quốc ồ ạt đổ sang (thuế nhập khẩu là 0%). Lúc bây giờ, đèn LED trở thành xu thế tất yếu trong ngành sản xuất thiết bị soi sáng hiện tại với những ưu điểm riêng của mình như tiết kiệm năng lượng, tuổi thọ, độ bền cao.
Nắm bắt nhu cầu, DQC sớm tung ra các mặt hàng đèn LED từ năm 2010 và thực sự đẩy mạnh hoạt động vào năm 2013. Tương tự, RAL cũng bắt đầu hợp tác với ĐH BKHN nghiên cứu, chế tạo đèn LED từ năm 2010, đến năm 2015 các mặt hàng đèn LED Rạng Đông chính thức có mặt trên thị trường.
Khác biệt về lựa chọn đường hướng gia nhập ngành đèn LED đánh dấu cho khoảng cách trở nên lớn giữa 2 thương hiệu soi sáng Việt. Từng trả lời cổ đông về sự chênh lệch biên lợi nhuận, lãnh đạo RAL nhấn mạnh công ty đánh đổi việc đầu tư bày bản để sản xuất đèn LED, tạo gia trị chuỗi khép kín. vấn đề này lý giải cho mức tăng trưởng không ngừng của RAL công đoạn 2016-2018, bất chấp sự cạnh tranh gay gắt của hàng Trung Quốc.
Xét riêng về đèn LED, quy mô sản xuất của RAL nổi trội hơn hẳn DQC. Tính đến năm 2019, năng lực sản xuất của RAL cao gấp 3 lần DQC với hiệu suất của DQC. Chưa kể, RAL còn hữu ích thế từ nguồn nguyên chất liệu giá rẻ, trong đó công ty đẩy mạnh hợp tác với khá nhiều nhà cung cấp linh kiện lớn và uy tín trên thế giới, mục tiêu tiếp cận được những công nghệ mới và giảm giá nguyên chất liệu.
Kênh cung cấp rộng cũng hỗ trợ RAL trong việc tăng trưởng, hiện hệ thống cung cấp mặt hàng của RAL gồm 400 đại lý và hơn 7.000 cửa hàng bán lẻ trên toàn quốc. công ty đang sở hữu 5 kênh cung cấp khu vực miền Bắc, 6 chi nhánh tại miền Trung và miền Nam, 2 trung tâm dịch vụ tư vấn soi sáng. Bên cạnh đó, công ty hiện đã xuất khẩu tại hơn 40 quốc gia.
Từ năm 2017, biên lợi nhuận RAL đã “vượt mặt” DQC. Tính đến cuối năm 2020, biên lãi gộp RAL tăng lên mức 30%, trong khi con số của DQC liên tục giảm xuống còn 25%. Năm qua, lãi sau thuế RAL 336 tỷ đồng, tăng gấp 2,6 lần mức thực hiện năm 2019 và ghi nhận mức lãi cao nhất từ năm 2005.
Tính đến năm 2019, năng lực sản xuất của RAL cao gấp 3 lần DQC với hiệu suất của DQC.
Từ năm 2017, biên lợi nhuận RAL đã “vượt mặt” DQC.
Tương lai đến, như đã đề cập, với vị thế bây giờ trong ngành đèn LED, theo giới phân tích RAL dự kiến tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. trong đó, theo nghiên cứu mới của IMARC Group, thị trường
đèn LED Việt Nam có giá trị ước tính trên 520 triệu USD vào năm 2023, tốc độ tăng trưởng khoảng 18%/năm công đoạn 2018 – 2023.
Động lực tăng trưởng đến từ việc mức độ thâm nhập đèn LED tại Việt Nam còn thấp, chỉ khoảng 15-20% nhu cầu, thấp hơn mức độ thậm nhập của đèn LED trên thế giới. Không chỉ vậy, trong động thái mới nhất, Việt Nam sẽ có những quy định siết chặt hơn về chỉ số kỹ thuật đèn LED, đây sẽ là điểm sáng cho công ty nội địa hướng đến một môi trường kinh doanh bình đẳng hơn.
Về phần DQC, từ năm 2016 công ty chuyển hướng tập trung phát triển giải pháp soi sáng với việc xây dựng nhà máy ở khu công nghệ cao với tổng đầu tư lên đến 25 triệu USD (tương đương 600 tỷ đồng).
Tính đến bây giờ, DQC đang trong quá trình tái cơ cấu, chuyển đổi công ty với 2 hướng đi chính là (1) giải pháp soi sáng và (2) điều khiển thông minh. đến nay DQC đang phát triển mạnh bộ giải pháp soi sáng. Theo ban lãnh đạo, giải pháp soi sáng tức không còn cung cấp một bóng đèn riêng lẻ mà thay thế sẽ bán một bộ đèn. Không chỉ vậy, DQC không còn đơn thuần là sản xuất thiết bị soi sáng, mà bộ giải pháp soi sáng sẽ phải điều chỉnh được độ sáng, hướng đến đáp ứng sâu hơn nhu cầu người dùng, Không chỉ vậy tiết kiệm được điện năng.
Riêng năm 2020, mảng truyền thống vẫn còn chiếm phần lớn doanh thu công ty. Dù đặt chỉ tiêu siêu dè dặt trước SARS-CoV-2, công ty kết thúc năm vẫn ghi nhận doanh thu tăng trưởng lên 940 tỷ, lãi sau thuế 18 tỷ đồng – năm 2019 đạt 30 tỷ đồng.
— Bài viết lấy từ Cafef —
