Việt Nam vẫn có thể lật ngược tình thế tăng trưởng nếu chống dịch Covid-19 cho kết quả tốt

trước khi xuất hiện bệnh nhân số 17 nhiễm virus Covid 19, nhiều dự báo chỉ nói về việc tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2020 sẽ giảm nhẹ. Tuy nhiên, kể từ lúc số ca nhiễm mới liên tục tăng, chưa có các dự báo cụ thể về ảnh hưởng của dịch Covid-19. Theo của ông, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng ra sao trong tình hình mới?

PGS. Trần Đình Thiên: Dịch Covid-19 đang và sẽ ảnh hưởng siêu tiêu cực đến nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, cần thấy rằng, nó không ảnh hưởng đơn lẻ mà cộng hưởng với hàng loạt yếu tố tiêu cực khác, mạnh không kém. Đó là ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, hai đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam; của thực trạng “hạn mặn” chưa từng thấy ở miền Tây Nam bộ; của xu hướng giải ngân đầu tư công trở nên chậm; của xu thế tăng trưởng chậm lại của nhiều “đầu tàu tăng trưởng” – TP. HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ.

Không thể vì xu thế đi lên tích cực mấy năm qua, làm cho Việt Nam trở thành “điểm sáng giữa bầu trời kinh tế thế giới tối tăm”, mà nhận xét thấp mức độ nghiêm trọng của cộng hưởng ảnh hưởng tiêu cực đó đến nền kinh tế nước ta trong công đoạn bấy giờ.

Hơn thế, cần lưu ý rằng khi dịch bệnh gây ra thực trạng đứt chuỗi cung ứng – mà trong nhiều chuỗi, Việt Nam thường “nằm” ở khâu yếu và chịu rủi ro cao nhất -, gây ra cả “sốc cung” lẫn “sốc cầu” trên thị trường toàn cầu – điều siêu hiếm khi xảy ra, thì đối với nền kinh tế có độ mở cửa rộng, mức lệ thuộc thị trường thế giới cao, thực lực chưa mạnh của Việt Nam, nguy cơ là siêu lớn và khó lường.

Cho dù nền kinh tế Việt Nam đang có đà tăng trưởng tốt và tạo lập được thế ổn định siêu vững mấy năm qua, giờ đây nó sẽ phải chịu ảnh hưởng tiêu cực to lớn trước các “cú đòn” cộng hưởng mạnh mẽ đó. Ngân sách sẽ phải chi nhiều hơn trong khi thu yếu đi; sẽ có nhiều công ty không chống chịu được sức tàn phá của cơn bão dịch cúm; thất nghiệp sẽ tăng khi các chuỗi cung ứng bị “đứt”. Xu thế bất ổn gia tăng và nguy cơ tăng trưởng giảm tốc là điều phải tính đến.

Vấn đề bấy giờ không phải là bác bỏ xu thế đó. Nhiệm vụ hàng đầu mà Chính phủ và cả nền kinh tế phải làm là cố gắng giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của dịch, bảo vệ công ty, giữ ổn định nền kinh tế để giữ lòng tin của xã hội và của thế giới.

tất nhiên, người ta vẫn nói “trong nguy có cơ”, rằng cần tận dụng “cơ trong nguy”. Song phải hiểu nhiệm vụ cơ bản ngày nay là “trụ vững” chứ không phải là ra sức tìm kiếm “cơ trong nguy” theo nghĩa “kiếm chác”. Cái “cơ” tầm chiến lược sẽ chỉ biến thành lợi ích thật sự khi nền kinh tế và đa số công ty trụ vững trước cơn cuồng phong này.

Chính phủ đến giờ vẫn chưa đặt vấn đề hạ mục tiêu tăng trưởng. Điều đó không hàm nghĩa Chính phủ đang lạc quan “quá lố”. Chính phủ không nhận xét thấp nguy cơ, coi thường tình thế siêu khó khăn mà nền kinh tế đang đối mặt. Cơ bản là do đến nay, dịch Covid vẫn chưa đạt “đỉnh”, ảnh hưởng tiêu cực của tổ hợp các yếu tố vẫn chưa bộc lộ hết. Chúng ta vẫn đang nỗ lực tối đa để chống đỡ, thậm chí, để “xoay chuyển tình thế”. Trong tình thế đó, việc Chính phủ cho rằng chưa cần thiết phải đặt vấn đề hạ mục tiêu tăng trưởng là có cơ sở.

Vậy ông nhận xét gì về những giải pháp chống dịch quyết liệt của Chính phủ? Theo ông, những cách đó sẽ ảnh hưởng gì đến nền kinh tế?

PGS. Trần Đình Thiên: Mong muốn của Việt Nam lúc này là kiểm soát dịch tốt để lấy lại lòng tin của người dân và của các đối tác nước ngoài. Khi tình hình ổn định trở lại, kinh tế Việt Nam sẽ có cơ sở để hồi phục nhanh.

Nhằm đạt được mục tiêu “kép” như vậy, Chính phủ đã đưa ra những phương pháp vừa chống dịch để bảo vệ người dân, vừa bảo vệ tăng trưởng, bảo vệ công ty. Đây là cách tiếp cận mang tính hệ thống và đang phát huy công dụng tích cực.

Về phương diện kinh tế, Chính phủ chưa đưa ra “gói giải cứu” mà chỉ đưa “gói hỗ trợ”, trên cơ sở xác định rõ và trúng vai trò của chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và trách nhiệm cụ thể của các bộ ngành và cơ quan tác dụng trong công cuộc này.

Cho đến nay, định hướng giải pháp của Chính phủ là rõ: tập trung giải ngân đầu tư công, coi đây là ưu tiên hàng đầu để hỗ trợ nền kinh tế – chứ không phải là các giải pháp hỗ trợ tín dụng – ngân hàng. Cách tiếp cận này đúng với nguyên lý kinh tế học “chi tiêu ngân sách nghịch chu kỳ”, và càng đúng trong điều kiện các chuỗi cung ứng bị “đứt”.

Mặc Tuy nhiên, từ góc độ “chính sách tiền tệ”, cùng với các Ngân hàng Thương mại, Ngân hàng Nhà nước vẫn chủ động xây dựng một gói hỗ trợ công ty, với tổng số vốn được hỗ trợ lên đến 280 ngàn tỷ đồng. Một sự phối hợp tich cực chủ động giữa tài khóa và ngân hàng theo kiểu “song kiếm hợp bích”. Hy vọng nó sẽ mang đến kết quả tích cực.

Chính phủ cũng áp dụng cách tiếp cận “chống dịch để bảo vệ nền kinh tế”, theo đó, chống dịch không đơn thuần là giải pháp bảo vệ xã hội. Lập luận cơ bản của chủ trương này là: chống dịch tốt sẽ tạo cơ sở để phục hồi kinh tế nhanh.

Chống dịch tốt, ngành du lịch và hàng không sẽ phục hồi sớm. Sức hấp dẫn đầu tư cũng tăng lên. Logic là như vậy, cũng đúng cho các ngành kinh tế khác.

Ông vừa nói đến việc đứt chuỗi cung ứng, vậy điều này sẽ gây ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế Việt Nam?

PGS. Trần Đình Thiên: Việc đứt chuỗi cung ứng siêu nguy hiểm. Nhiều công ty giày da đứng trước nguy cơ ngưng trệ hoàn toàn vì thiếu chất liệu đầu vào. Dệt may có thể cầm cự tốt hơn một tí do dự trữ đầu vào tốt hơn. Tuy nhiên nhiều công ty, như nhận xét của Bộ Công Thương, cũng chỉ cầm cự đến hết tháng ba, tháng tư. tiếp tục, nếu tình hình vẫn không khả quan thì nhiều công ty sẽ “sập” vì đứt chuỗi.

Các ngành hàng khác cũng như vậy, đặc biệt là nông nghiệp.

Ngoài việc đứt chuỗi cung ứng, nước ta còn bị đứt chuỗi lao động. Việc làm của hàng triệu công nhân lắp đặt gia công đang bị đe dọa. Hậu quả trực tiếp là suy giảm thu nhập của lực lượng lao động. Khi đó, thị trường trong nước, cơ sở quan trọng nhất cho sự phục hồi kinh tế trong điều kiện nền kinh tế toàn cầu siêu khó khăn, cũng không bảo vệ được.

Đấy là chưa kể đến thực trạng thất nghiệp sẽ đòi hỏi một sự cứu trợ xã hội to lớn, sẽ làm tăng gánh nặng ngân sách trong điều kiện ngân sách vốn đang siêu khó khăn, lại phải tập trung chi tiêu cho chống dịch.

Một khảo sát mới đây do Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Tư nhân công bố cho thấy, gần 74% số công ty khảo sát có nguy cơ phá sản nếu dịch bệnh Covid-19 kéo dài 6 tháng. Ông nghĩ gì về số liệu này?

PGS. Trần Đình Thiên: Tình hình sẽ siêu siêu khó khăn và dịch bệnh một lần nữa cho thấy sự nghiệt ngã của thị trường. trong khi này, những công ty yếu sẽ phải ra đi. Và cả những công ty “chẳng may” trở thành nạn nhân của rủi ro “đứt chuỗi”.

Vấn đề của kinh tế Việt Nam, như tôi nói lâu nay là mặc dù tăng trưởng tốt, Tuy nhiên nền tảng còn yếu. Do đó, đây cũng là dịp thanh lọc. 

Tuy nhiên con số 74% công ty sẽ “ra đi”, tôi không chắc đây là số liệu đáng tin.

Theo ông, công ty nhỏ hay lớn sẽ dễ “sống sót” qua đợt dịch Covid-19?

PGS. Trần Đình Thiên: Thực ra, câu trả lời là không không phức tạp một chiều.

Giống như một rừng cây, bão gió có thể khiến cỏ cây nhỏ rạp xuống Tuy nhiên không giết qua đời được chúng. Sau bão, cỏ cây lại tái sinh. trong khi đó, gió lớn có thể không khó khăn quật ngã những cây đại thụ.

tất nhiên, có những công ty lớn, với tiềm lực mạnh sẽ băng qua được bão Covid-19; còn nhiều công ty nhỏ yếu sẽ phá sản và đóng cửa. Tuy nhiên chắc chắn, nhiều công ty lớn, khi chuỗi cung ứng bị đứt, sẽ không thể vực dậy được vì nợ nần nhiều. Để vận hành các dự án lớn, họ cần dòng tiền đủ lớn liên tục được duy trì. Nếu dòng tiền bị đứt, công ty lớn sẽ đổ sập. trong khi đó, công ty nhỏ lại dễ xoay trở hơn để sinh tồn.

Nói như vậy không có nghĩa là ca ngợi những công ty nhỏ li ti, cổ động cho cuộc chơi tầm thấp. Đừng hãnh diện với tầm thấp của mình. công ty nhỏ luôn cần phải vươn lên thành lớn. Tuy nhiên đi liền với đó là phải tạo ra khả năng chống chịu tương ứng.

Việc đó Không chỉ là vấn đề của công ty mà còn cần hành động của Chính phủ, bằng cách không tạo ra những rủi ro chính sách. Sức chống chịu của nền kinh tế trong công đoạn này tùy thuộc siêu lớn vào mức độ rủi ro của môi trường vĩ mô. Chính phủ phải nỗ lực giảm thiểu rủi ro chính sách để hỗ trợ công ty đứng vững trong siêu khó khăn.

Nhân nói về giải pháp từ Chính phủ, ông nghĩ sao khi siêu nhiều nước bấy giờ đã thực hiện các giải pháp hỗ trợ trực tiếp?

PGS. Trần Đình Thiên: Thực tế bấy giờ chưa đưa ra bằng chứng gì để chứng minh các nước này đang làm đúng hơn nước ta để so sánh.

Những giải pháp mà Chính phủ Việt Nam đang áp dụng mang tính hỗ trợ thị trường. Một mặt, Chính phủ lo hỗ trợ tài khóa (gói 30.000 tỷ). Thêm nữa, Chính phủ đang chọn đẩy mạnh giải ngân đầu tư công là giải pháp trọng tâm hỗ trợ nền kinh tế. 

Về phía thị trường, như đã nói, Ngân hàng Nhà nước cùng với các ngân hàng thương mại đã chủ động xây dựng một chương trình hỗ trợ công ty, có quy mô lên đến 280.000 tỷ đồng, hỗ trợ các công ty giảm gánh nặng lãi suất và áp lực trả nợ.

Đây là những giải pháp hỗ trợ phù hợp với hoàn cảnh bấy giờ. Còn nếu đưa ra những gói cứu trợ theo kiểu xin – cho lúc này thì về tiềm năng chứa đựng nhiều nguy hiểm. Nền kinh tế chưa sinh tử đến mức phải áp dụng phương pháp cứu trợ kiểu “xin – cho”.

Tuy nhiên, quan trọng nhất là mỗi công ty đừng nên chỉ trông chờ vào cứu trợ nhà nước. Nhà nước có trách nhiệm của mình. Tuy nhiên mỗi công ty phải tự lo là chính.

Mới đây, Chính phủ đã mời các công ty lớn đến để bàn cách tháo dỡ siêu khó khăn. Ai cũng nói nền kinh tế đang gặp khó Tuy nhiên cụ thể là khó như thế nào? Trong cái khó đó, Nhà nước, công ty gặp khó ra sao, cách tháo dỡ như thế nào? Đây là bài toán mà cả Chính phủ và công ty phải cùng chung sức.

Tuy nhiên trong công đoạn này, siêu nhiều công ty đang mong đợi được miễn thuế, giãn thuế, giảm phí thuê đất, lệ phí… Ông nhận xét gì về những nguyện vọng này của công ty?

PGS. Trần Đình Thiên: Những mong đợi đó là chính đáng. Việc nhiều công ty phải “xin” Chính phủ, chứng tỏ tình hình chung đang nghiêm trọng đến mức việc giải quyết vượt quá khả năng của họ.

Tôi nghĩ, trong điều kiện siêu khó khăn của ngân sách, Chính phủ đang nỗ lực hỗ trợ công ty. Tuy nhiên chắc chắn Chính phủ không thể đáp ứng hết yêu cầu của công ty.

Theo ông, những giải pháp này có phải điều kiện tiên quyết hỗ trợ công ty băng qua cơn bão Covid-19 hay chỉ là những giải pháp tình thế mang tính hỗ trợ?

PGS. Trần Đình Thiên: tất nhiên là chỉ mang tính hỗ trợ. Ngay cả các gói cứu trợ trực tiếp cũng chỉ mang tính hỗ trợ. 

Chính phủ cũng không thể kéo dài sự hỗ trợ vì Chính phủ cũng cần tiền để chi tiêu công. Chúng ta nên hiểu rằng, Nhà nước ưu tiên công ty Tuy nhiên không thể chỉ dành ưu tiên cho công ty. Ngân sách còn phải lo chống dịch, lo cho cả an sinh xã hội.

Bản thân công ty, chừng nào còn có thể thì cũng nên cùng Chính phủ lo chống dịch vì chống “giặc” Covid-19 cũng là để bảo vệ tăng trưởng, bảo vệ công ty.

Nói về sự liên kết giữa các công ty, ông nhận xét gì về cách nhiều công ty đang hỗ trợ lẫn nhau, hỗ trợ thu nhập cho người lao động, khuyến mãi, giảm giá sâu để chia sẻ với khách hàng… dù chính họ cũng đang gặp nhiều siêu khó khăn?

PGS. Trần Đình Thiên:  Đa số các công ty Việt Nam luôn có sự chia sẻ xã hội tuyệt vời. Họ không tàn nhẫn đến mức, vừa khó một tí là đuổi lao động ra đường. Nếu có công ty nào phải làm như vậy thì ắt hẳn là do tình thế đã siêu siêu khó khăn.

tất nhiên, thực tế thị trường cạnh tranh là siêu nghiệt ngã. trong khi siêu khó khăn, việc nhiều người lao động thất nghiệp, nhiều người phải chịu nhận lương thấp hoặc không có thu nhập là điều khó tránh khỏi… Những chuyện đó nằm ngoài tầm với của chính sách kinh tế vĩ mô, và cũng khó có giải pháp xoay chuyển tình thế ngay lập tức.

Song ở nước ta, trong các lúc siêu khó khăn, nhiều chủ công ty cố gắng cùng người lao động vượt khó. Chuyện Ông Lê bình thản – Mường Thanh tuyên bố, chừng nào còn “chịu được” thì Mường Thanh vẫn còn lo cho người lao động theo tinh thần đồng cam cộng khổ. Đó là cách hành xử siêu nhân văn. Tuy không phải ai, công ty nào cũng làm được như vậy Tuy nhiên về nguyên tắc, ai cũng có thể làm điều đó.

Lúc này, chúng ta cần đến Không chỉ là năng lực thị trường của doanh nhân, công ty mà còn cần hơn ở họ tấm lòng.

Để hỗ trợ người lao động trong khi siêu khó khăn, công ty sẽ tốn phí nhiều hơn, cạnh tranh khó hơn, sẽ chậm lớn, và Tổ quốc có thể sẽ tiến chậm hơn. Tuy nhiên đổi lại, ta giữ được cái còn quý giá hơn. Xã hội cần những giá trị vững bền ấy – lòng yêu thương con người – chứ không cần sự giàu có cá nhân lạnh lùng, vô cảm.

Tuy nhiên cũng phải nói thế này: trong khi siêu khó khăn, không nên quy kết việc một công ty buộc phải sa thải nhân công không phức tạp là vô đạo đức. Việc giảm bớt nhân sự có thể là để bảo tồn công ty, nhằm “cứu” nhiều người khác. Đó cũng là đạo đức.

Theo ông, xét ở góc nhìn kinh tế, điều gì là đáng sợ nhất trong đại dịch Covid-19 lần này?

PGS. Trần Đình Thiên: Sự tàn khốc của dịch bệnh vì nó kéo dài và trải rộng, làm xói mòn cùng lúc nhiều thứ. Covid-19 đang cao trào ở châu Âu, Bắc Mỹ. thực trạng “đứt chuỗi”, gây cả “sốc cung” và “sốc cầu” đang diễn ra siêu nghiêm trọng. Chưa bao giờ nền kinh tế thế giới lâm vào thực trạng thế này. Nhiều chuyên gia đã nói đến thực trạng suy thoái kinh tế toàn cầu, thậm chí khủng hoảng. 

Nền kinh tế Việt Nam có độ mở cửa siêu lớn, tương thuộc, phụ thuộc siêu mạnh vào các thị trường hiện đang lâm bệnh. Khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến Việt Nam sẽ lan rộng và thậm chí bấy giờ vẫn chưa lên đến đỉnh điểm bởi các hiệu ứng về chính sách của các nước còn chưa có. Đây là điều cần được cảnh báo và cần được chuẩn bị ứng phó một cách nghiêm túc nhất.

Nhiều ý kiến cho rằng, dịch Covid-19 gây ra nỗi sợ hãi và điều này chính là yếu tố chính, trực tiếp ảnh hưởng đến kinh tế. Ông nghĩ sao về nhận định đó?

PGS. Trần Đình Thiên: Dịch bệnh chỉ có tính công đoạn. Ở Việt Nam đang làm tốt việc chống dịch. Tuy nhiên không thể cứ chỉ “mải mê” chống dịch. Cũng cần tính toán để chuyển nhanh xã hội và nền kinh tế sang trạng thái bình thường, chứ cứ “căng cứng” mãi, cứ lo sợ và tập trung hết vào dịch bệnh kéo dài thì không ổn.

Trong công đoạn này, vẫn cần phải lo đến nhiều vấn đề còn nghiêm trọng không kém dịch bệnh, thậm chí về dài hạn, còn đáng lo ngại hơn, ví dụ như vấn đề hạn mặn ở ĐBSCL. Không chỉ vậy, còn phải tính đến chuyện vài tháng nữa, khi thế giới trở lại bình thường sau dịch bệnh thì cái bình thường đó là gì, ta sẽ phải làm gì để nền kinh tế phục hồi thật hiệu quả, thậm chí, còn có cơ trỗi dậy?

mọi người mới đang nhìn nhận ở khía cạnh hồi phục kinh tế sau dịch bệnh Tuy nhiên chưa tính nhiều đến chuyện xung đột kinh tế Mỹ – Trung sẽ tiếp diễn ra sao, các dòng tài chính, các chuỗi sản xuất sẽ dịch chuyển như thế nào?

Không lo cho tương lai, lúc này mới là điều đáng lo nhất.

Ông vừa nói, kinh tế Việt Nam có độ mở siêu lớn Tuy nhiên công đoạn này, Hàn Quốc, Trung Quốc, châu Âu và Mỹ đều đang bị ảnh hưởng siêu lớn vì dịch covid-19, vậy Việt Nam sẽ tìm thấy cơ hội ở chỗ nào?

PGS. Trần Đình Thiên: Hàn Quốc, Trung Quốc “lâm bệnh”, nền kinh tế Việt Nam bị “đứt chuỗi” đầu ra. Giờ đây, đến lượt Tây Âu, Bắc Mỹ bùng phát dịch bệnh, gây siêu khó khăn siêu lớn cho đầu ra. EU lại là thị trường lớn mà Việt Nam mới ký được FTA thế hệ mới, mang đến những kỳ vọng lớn về lợi thế.

Rõ ràng là mức độ siêu khó khăn đang tăng lên đối với nền kinh tế nước ta.

Chân lý “trong nguy có cơ” chúng ta nói mãi rồi. Triết lý đó không sai. Tuy nhiên lúc kinh tế đang yếu, đang siêu khó khăn thế này mà cứ mải mê đi tìm “cơ trong nguy”, lo kiếm chác cơ hội mà không chú ý đúng mức đến sự sinh tồn thì không thể coi là khôn ngoan, thông thái được!

Lúc này, ta cần thật bình tĩnh, lo bảo vệ công ty, quan sát kỹ tình thế, nương theo sự phục hồi của nền kinh tế thế giới để chuẩn bị cho mình. “Cơ trong nguy” phải chú ý tìm trong dài hạn chứ không phải là cơ hội ăn ngay, theo kiểu tranh thủ kiếm chác.

Cách đây chừng 1 tháng, lúc dịch Covid-19 bùng lên, nhiều người đã nói đến cơ hội đổi thay chế độ Visa, miễn thị thực cho các nước phát triển để du khách từ đó có thể vào Việt Nam không khó khăn. Đó là cách làm hiệu quả, một ý tưởng chiến lược tốt để cơ cấu lại thị trường du lịch. Ý tưởng đó là đúng khi châu Âu chưa “lâm bệnh”. Tuy nhiên ngày nay, khi dịch bệnh đã bùng phát dữ dội ở đó mà vẫn thúc đẩy áp dụng chính sách thị trường như vậy để tìm kiếm cơ hội thì quả là không ổn chút nào!

Lý do gì tôi nhấn mạnh điều này? Bởi vì nhiều người Việt có tư tưởng muốn ăn nhanh. một số người cho rằng đến đây, nông sản có thể lãi to nhờ xuất khẩu sang Trung Quốc bởi sau thời gian dịch bệnh, nhu cầu lương thực thực phẩm sẽ tăng mạnh. Do đó, cần nỗ lực tối đa để tận dụng cơ hội này. 

quả thực là phải tính đến cơ hội đó và đừng bỏ qua nó. Tuy nhiên nếu chỉ thấy cơ hội như vậy và nỗ lực hết sức cho nó thì chưa hẳn đã tốt. Có cơ hội để thoát khỏi lệ thuộc, thì đừng quá say mê với lợi ích ngắn hạn để rồi lại đâm sầm vào lệ thuộc.

Vậy ông nghĩ sao về nhận định đây là cơ hội để kinh tế VN thoát khỏi lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc?

PGS. Trần Đình Thiên: Cơ hội là rõ Tuy nhiên đó là vấn đề dài hạn. Vả lại, nên nhớ rằng, thoát khỏi lệ thuộc không phải là cắt đứt quan hệ làm ăn. Thị trường Trung Quốc vẫn có giá trị hàng đầu, không được phép bỏ qua. Cái cần tránh, cần thoát là thực trạng phụ thuộc chứ không phải là lợi ích thị trường.

Hơn thế, cần nhớ rằng về bản chất, đây là cơ hội để tái cơ cấu kinh tế thành công. Tiến lên thị trường bậc cao, đa dạng nguồn khách trong lĩnh vực du lịch như đã nói thực chất là như vậy.

Tuy nhiên ngày nay, khi cả thế giới đều đang bị ảnh hưởng dịch Covid-19, đừng quên rằng, tái cơ cấu ngành nhanh là siêu khó.

Tuy nhiên cơ hội sẽ không mất đi. Dịch Covid 19 quả thực là cơ hội hiếm có để ta nhìn lại ta, nhìn rõ ra tình trạng nền kinh tế, để quyết tâm đổi thay căn bản cả cơ cấu và cơ chế vận hành của nó. Để chính ta phải thoát ta, vươn lên tầm thế mới!

http://ttvn.toquoc.vn/pgsts-tran-dinh-thien-viet-nam-van-co-the-lat-nguoc-tinh-the-tang-truong-neu-chong-dich-covid-19-cho-ket-qua-tot-82020233122416486.htm