Trao đổi với Trí Thức Trẻ, ông Coughlin cho biết, dịch vụ xếp hạng tín nhiệm nội địa là một ngành mới tại Việt Nam và cần thời gian để chứng minh được lợi ích của mình, đặc biệt là khi thị trường trái phiếu công ty đang phát triển siêu mạnh mẽ. Với kinh nghiệm dày dặn cũng như sự đam mê, nhiệt huyết với công việc của mình, Chủ tịch Hội đồng xếp hạng Tín Nhiệm, FiinRatings hy vọng có thể cùng tổ chức tạo nền móng cho ngành xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam cũng như góp phần vào sự phát triển của ngành tài chính Việt Nam lên một tầm cao mới.
sau khi làm việc ở S&P Global Ratings 26 năm, điều gì khiến ông lựa chọn một tổ chức xếp hạng tín nhiệm mới như FiinRatings làm điểm dừng chân sau đó?
Với tôi, 26 năm làm việc ở S&P là một trải nghiệm vui nhộn khi tôi được gặp và làm việc với lãnh đạo ở nhiều công ty, tổ chức không giống nhau. Họ đều là những có kinh nghiệm siêu phong phú và đa dạng đến từ các nơi trên thế giới.
Đặc biệt, với một người đam mê tư duy phân tích như tôi thì công việc ở S&P đem lại một trải nghiệm rất tuyệt vời. ở đây, tôi cùng đồng nghiệp được làm việc với rất nhiều tổ chức, công ty ở nhiều lĩnh vực và có thể đưa ra những nhận xét, góc nhìn siêu độc lập cho thị trường tài chính.
Thực tế, tôi đã bắt đầu tham gia hỗ trợ FiinRatings từ năm 2020. Khi tôi về Úc làm việc thì nhận được lời giới thiệu từ một người đồng nghiệp cũ tại S&P. Anh bạn này là tư vấn viên cho Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) nên biết được FiinRatings đã nộp hồ sơ để trở thành một tổ chức xếp hạng tín nhiệm nội địa và đang cần sự hỗ trợ đỡ trong công việc setup.
Bản thân tôi siêu thích làm các công việc liên quan đến chuyên môn, Vì thế khi nhận được lời giới thiệu, tôi đồng ý ngay. Thông qua việc tham gia một công ty xếp hạng tín nhiệm như FiinRatings, tôi nghĩ mình cũng góp một phần công sức hỗ trợ phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm nội địa tại Việt Nam. Tôi siêu hài lòng với vấn đề này.
Trước kia khi làm ở S&P Global, tôi cũng có cơ hội làm việc cùng với một số tổ chức xếp hạng nội địa của Indonesia, Malaysia, Ấn Độ, Đài Loan (Trung Quốc) nên tôi đã siêu ngưỡng mộ, tôn trọng những người đi tiên phong trong các thị trường xếp hạng tín nhiệm nội địa này để hỗ trợ thị trường nội địa phát triển. Thật ra, tôi nhận thấy, họ chủ yếu muốn hỗ trợ thị trường nội địa phát triển tốt hơn, thay vì việc tập trung vào kinh doanh.
Với kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực này, ông có kế hoạch hỗ trợ một đơn vị xếp hạng tín nhiệm nội địa mới như FiinRatings chiếm được niềm tin của các công ty trong nước?
Với dịch vụ xếp hạng tín nhiệm thì ban đầu sẽ phát triển siêu chậm vì các công ty vẫn siêu miễn cưỡng khi tham gia các dịch vụ như xếp hạng tín nhiệm. Họ có xu hướng tỏ ra nhạy cảm đối với các phân tích chỉ ra rủi ro trong hoạt động kinh doanh của họ.
Tuy nhiên, tôi cho rằng đây chỉ là vấn đề thời gian để một đơn vị xếp hạng tín nhiệm nội địa mới như FiinRatings chứng minh được cho thị trường các lợi ích của việc xếp hạng đối với thị trường tài chính, qua đó thuyết phục công ty công khai và minh bạch hơn trong công bố thông báo. Khi phạm vi bao phủ của các nhận xét xếp hạng tín nhiệm của FiinRatings được mở rộng và tính cấp thiết của các nhận xét xếp hạng tín nhiệm trở nên rõ ràng, lợi ích đối với những chủ thể tham gia thị trường cũng sẽ trở nên rõ ràng hơn.
Đại diện của S&P Global Ratings và FiinRatings
Điều quan trọng là cần cam kết rằng việc xếp hạng tín nhiệm đem lại ý nghĩa thực tiễn và cho thấy mức độ rủi ro thích hợp của đơn vị vay vốn trên thị trường nội địa. Ví dụ, khi nhìn vào kết quả xếp hạng tín nhiệm ở thị trường nội địa Trung Quốc, có siêu ít kết quả xếp hạng tín nhiệm dưới thang điểm AA và AAA. Việc các kết quả tập trung ở mức cao trên thang điểm xếp hạng như vậy đã làm mất đi tính thực tế của việc xếp hạng và không thể hiện được đúng đắn chất lượng tín dụng của các tổ chức phát hành.
Ở Việt Nam, mức xếp hạng tín nhiệm bấy giờ do FiinRatings công bố hiện nằm trong khoảng B, BB, và BBB. Mức xếp hạng này phản ánh rõ những rủi ro tiềm ẩn đối với các ngành hiện có các tổ chức phát hành trái phiếu hoạt động tích cực trên thị trường Việt Nam hiện tại.
Trong 2 năm vừa qua, FiinRatings đã công bố được 7 xếp hạng tín nhiệm ra thị trường. Tôi tin rằng, trong năm đến chúng tôi sẽ phát triển mạnh hơn nữa, nhanh hơn nữa bởi vì các lãnh đạo công ty, nhà nước sẽ thấy được lợi ích, sẽ mong muốn vào xếp hạng tín nhiệm nhiều hơn.
Gần đây cả S&P và Moody’s đều nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam. Theo ông, đâu là yếu tố đóng góp vào thành tự này và vấn đề này ảnh hưởng như thế nào đến phát triển kinh tế Việt Nam?
Cá nhân tôi thấy trong khoảng thời gian cực khó khăn vừa qua, đặc biệt là 2 năm ảnh hưởng bởi đại dịch, Việt Nam vẫn phát triển siêu tốt so với các nước láng giềng. Những chỉ số chính như nợ vay, nợ công, chỉ số dự trữ ngoại hối đều được duy trì ở mức tương đối ổn định, thu nhập bình quân đầu người tăng lên siêu nhiều. Vì thế, tôi tin rằng Việt Nam là một thị trường siêu triển vọng trong tương lai.
trong các năm vừa qua, S&P thấy rằng lãnh đạo Việt Nam đã cứng rắn hơn, quyết tâm hơn trong việc phát triển một thị trường tài chính lành mạnh hơn và chuẩn chỉ hơn. Ngoài ra, S&P cũng có cái nhìn bao quát về triển vọng thị trường Việt Nam trong thời gian đến sẽ diễn biến siêu tích cực.
Bên cạnh đó, với sự hỗ trợ và xúc tiến đầu tư từ Chính phủ, nguồn vốn đầu tư nước ngoài đổ về Việt Nam chắc chắn sẽ đem lại triển vọng tích cực. Theo tôi, vì những lý do này mà cả 2 tổ chức xếp hạng tín nhiệm lớn trên thế giới đều nâng hạng tín nhiệm của Việt Nam.
Buổi đào tạo chuyên môn tại FiinRatings
Gần đây, nhiều “gã khổng lồ” công nghệ như Apple, Google… đều có kế hoạch chuyển nhà máy sản xuất đến Việt Nam. Theo ông, xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam có liên hệ như thế nào với những sự kiện này?
Thực ra, Việt Nam Không chỉ có sức hút lớn với các “gã khổng lồ” công nghệ như Apple, Google hay Xiaomi, mà có siêu nhiều các công ty, công ty ở nhiều ngành, nghề không giống nhau đang đưa Việt Nam vào tầm ngắm. Theo tôi, sở dĩ họ hướng đến Việt Nam vì nơi đây có một nguồn lao động có năng suất cao và siêu là nguyên tắc.
Một lý do khác có thể chẳng khó khăn nhận thấy là Việt Nam là một lựa chọn thay thế siêu tốt so với Trung Quốc. Bởi vì những rủi ro chính trị không giống nhau, các công ty sẽ thường muốn tìm một nơi tình hình ổn định hơn, vững chắc hơn để xây lắp nhà máy.
Mặt khác, xếp hạng tín nhiệm không hỗ trợ các nhà đầu tư để ý đến Việt Nam. Chính sức hút của thị trường Việt Nam mới là yếu tố hỗ trợ xếp hạng tín nhiệm được nâng lên chứ không phải chiều ngược lại.
Vậy theo ông, các công ty trong nước có thể tận dụng gì từ việc xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam được nâng hạng?
Việc nâng hạng xếp hạng tín nhiệm quốc gia có thể hỗ trợ các ngân hàng thương mại góp phần đa dạng hóa nguồn tài chính, cải thiện chi phí huy động vốn nước ngoài. Đây cũng là một trong các thách thức lớn của các công ty. Nguồn vốn dài hạn với các chính sách lãi suất, thời hạn vay hấp dẫn luôn là vấn đề đối với các công ty.
Ví dụ như các dự án cần thời gian dài như dự án điện kéo dài trong 5 – 10 năm, họ sẽ cần thu hút nguồn vốn dài hạn. Đó là lý do xếp hạng tín nhiệm sẽ hỗ trợ siêu nhiều trong điều này.
Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm sẽ tạo ra một hệ thống, một bộ nhận xét tiêu chuẩn đáp ứng được các tiêu chí quốc tế. Khi đó, việc phát hành trái phiếu hay các công cụ nợ có thời hạn dài hơn sẽ hỗ trợ cho các nhà đầu tư nước ngoài hiểu được thị trường Việt Nam, từ đó cung cấp nguồn vốn công ty đang cần.
Như vậy, xếp hạng tín nhiệm là một sự hỗ trợ đa chiều. Một chiều hỗ trợ cho thị trường Việt Nam nội địa trở nên hoàn chỉnh hơn Tuy nhiên Ngoài ra cũng hỗ trợ cho các nhà đầu tư quốc tế có thể tham gia vào thị trường Việt Nam.
Khi xếp hạng quốc gia tăng, các nhà đầu tư, tổ chức sẽ sẵn sàng tăng mức phân bổ tín dụng và đầu tư cho các công ty Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt sẽ là câu chuyện chất lượng tín dụng cụ thể ra sao với mỗi công ty.
Chắc chắn việc có một thị trường minh bạch hơn, gồm việc áp dụng rộng rãi nhận xét xếp hạng tín nhiệm, sẽ hỗ trợ các nhà đầu tư tổ chức nhận xét cơ hội đầu tư vào các công ty Việt Nam một cách rõ ràng hơn.
Mục tiêu của Việt Nam là đưa xếp hạng tín nhiệm lên mức BBB- vào năm 2025. Theo ông, thách thức đặt ra của Việt Nam là gì khi phấn đấu đạt được mục tiêu này?
xếp hạng tín nhiệm quốc gia có thể được cải thiện thông qua việc thu nhập của người dân tăng lên, quản trị tốt hơn trong lĩnh vực kinh tế và chính trị. Có những cải thiện về chính sách cho sự vững chắc của thị trường, đặc biệt là thị trường tài chính.
Nói chung, nếu vẫn giữ vững được những chủ trương như bấy giờ, giữ vững được sự quyết tâm như bấy giờ thì khả năng sẽ Việt Nam cải thiện được các vấn đề tương đối tích cực và có thể có triển vọng nâng điểm.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất đối với Việt Nam không phải là yếu tố nội tại mà là yếu tố quốc tế. Như bạn thấy, gần đây lạm phát ở nhiều quốc gia trên thế giới tăng siêu nhanh, thậm chí đạt kỷ lục vì ảnh hưởng tiêu cực của SARS-CoV-2 và căng thẳng địa chính chính trị tại châu Âu.
Đó là lý do khiến nhiều cuộc khủng hoảng xảy ra. Các ngân hàng trung ương trên thế giới đều phải tăng lãi suất nhằm kìm hãm lạm phát. Nếu kinh tế thế giới rơi vào độ chững thì Việt Nam cũng dễ bị kéo theo vì bị ảnh hưởng trực sau đó nguồn thu nhập từ xuất khẩu. Những nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, Pháp, Đức… đều là những thị trường xuất nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đây sẽ là một yếu tố siêu lớn ảnh hưởng đến triển vọng tín nhiệm của Việt Nam trong thời gian đến.
Theo ông, Việt Nam có cơ hội bắt kịp các quốc gia trong khu vực về xếp hạng tín nhiệm hay không?
Trong khu vực ASEAN, Singapore là quốc gia có xếp hạng tín nhiệm cao nhất, mức AAA. đây cũng là mức xếp hạng ít quốc gia nào có thể đạt được nên đây là một khoảng cách siêu lớn đối với Việt Nam.
Các quốc gia khác trong khu vực thì có mức điểm thấp hơn như Malaysia (A-), Indonesia (BBB), Philippines (BBB+), và Thailand (BBB+). Tôi nghĩ Việt Nam có thể chẳng khó khăn bắt kịp tốc độ phát triển của Malaysia, Indonesia hay Philippines, Thái Lan trong 5 – 10 năm đến. Tuy nhiên, với Singapore thì khả năng thu hẹp khoảng cách siêu thấp.
Tuy nhiên nhìn chung, theo tôi, tốt nhất là chúng ta không nên quá tập trung vào xếp hạng tín nhiệm quốc gia – vì sự tăng hạng sẽ đi kèm với sự gia tăng thu nhập và những phát triển mang tính nền tảng. xếp hạng tín nhiệm là một công cụ có ích Tuy nhiên chuyên biệt và chỉ có công dụng giới hạn. Để có cơ hội bắt kịp các quốc gia trong khu vực về xếp hạng tín nhiệm, cần giải quyết được vấn đề cốt lõi là Làm cách nào để nâng cao mức sống và cải thiện môi trường kinh doanh của công ty bằng những đổi thay chính sách.
cám ơn ông!
— Lấy từ Cafef —
