Đường phố Hà Nội những ngày cách ly xã hội trở nên trầm lắng khi gần như tất cả hàng quán đều cửa đóng then cài. Với ngành F&B, tìm cách sinh tồn khi kinh doanh mặt hàng không thiết yếu là bài toán khó cho các ông chủ trong đại dịch Covid-19 .
“F&B là một trong các ngành chịu ảnh hưởng nặng của đại dịch Covid-19. một số người bạn của tôi cùng kinh doanh trong lĩnh vực F&B đã phải đóng cửa hoàn toàn công việc kinh doanh của mình và chấp nhận cắt lỗ”.
“một số khác sau một thời gian cân đo đong đếm thì quyết định “ngủ đông”, tức cho toàn bộ nhân viên nghỉ, đóng cửa hàng cho đến khi đại dịch qua đi và sức mua tăng trở lại. một số khác vẫn duy trì và dịch chuyển từ offline sang online. Nhưng có một thực tế là kể cả có dịch chuyển được thì doanh số nói chung vẫn giảm rất nhiều so với doanh số cùng kỳ năm ngoái hay doanh số trước dịch”, ông Hoàng Tùng – CEO chuỗi cửa hàng Pizza Home chia sẻ với Trí thức trẻ.
* PV: Thưa ông, đại dịch Covid-19 và đặc biệt là chỉ thị cách ly toàn xã hội mới đây ảnh hưởng cụ thể như thế nào đến Pizza Home?
– Ông Hoàng Tùng: Chúng tôi làm việc theo 3 nhóm hành động: CẮT – GIẢM – TĂNG.
Cắt: một số vị trí kinh doanh không quá tốt, trước đây duy trì để giữ quy mô và thương hiệu, thì ngày nay tình hình khó khăn nên quyết định cắt bỏ.
Giảm: một số vị trí kinh doanh khác thì chúng tôi làm các biện phát để GIẢM chi, như thương thuyết để giảm tiền nhà, giảm các chi phí hậu cần vận chuyển, chi phí điện, nước v.v… và khi GIẢM rồi thấy bài toán kinh doanh khả thi thì chúng tôi duy trì những cửa hàng đó.
Tăng: Song song với hai nhóm biện phát CẮT và GIẢM như cách phòng thủ thì chúng tôi có cố gắng TĂNG để duy trì doanh thu. Tăng ở đây là tăng R&D (nghiên cứu và phát triển) để ra các mặt hàng mới hơn, tăng cường tạo ra các mặt hàng cho khách hàng làm ở nhà (bán chất liệu đế bánh, phô mai…) và tăng mở rộng thêm kênh offline sang online để mở rộng tệp khách hàng hơn.
Trước dịch, Pizza Home có 12 cơ sở. Chúng tôi quyết định trả 4 mặt bằng. 3 mặt bằng thì tạm trong trạng thái ngủ đông và 5 cửa hàng thì hoạt động online, chỉ giao hàng đi cho khách hàng.
Chúng tôi vẫn thực hiện 3 phương pháp này trước thời gian diễn ra dịch bệnh, Nhưng trong dịch thì thực hiện quyết liệt, mong có thể sớm vượt khủng hoảng…
* Pizza Home gần đây gây chú ý trên cả các báo quốc tế với rất nhiều đổi thay thích nghi trong đại dịch như bánh mỳ thanh long, burger corona hay buồng khử khuẩn cho khách hàng… Những câu chuyện kiểu này trợ lực như thế nào cho hoạt động của công ty?
– Những mặt hàng tiếng vang đó nằm trong nhóm giải pháp TĂNG.
Quan điểm của tôi là luôn luôn tìm kiếm cơ hội trong khủng hoảng. Ví dụ như trong điểm khủng hoảng sẽ phát sinh ra những nhu cầu mới. Nếu chúng ta bám sát vào những nhu cầu của khách hàng thì chúng ta có thể tạo ra những mặt hàng mới.
Ví dụ như gói mặt hàng pizza đông lạnh (để khách tự nướng ở nhà) và chất liệu làm bánh (để khách tự làm bánh ở nhà) trước giờ vẫn chỉ là mặt hàng phụ Nhưng trong thời gian khủng hoảng vừa qua đã bán tốt vì nó đã theo đúng được nhu cầu phát sinh và hành vi tiêu dùng đổi thay khi khách hàng phải ở nhà.
Hay như những mặt hàng như pizza thanh long hay burger corona thì nó nằm trong việc R&D ra mặt hàng mới. Và rất may là những mặt hàng này đã lan tỏa được tinh thần lạc quan của công ty khiến khách hàng thích thú. mặt hàng burger corona đã được các hãng thông tấn lớn nhất thế giới như BBC, CNN, Reuters, AP, NBC… đưa tin và tự hào hơn cả là ngoài việc nói về thông điệp lạc quan và tích cực do mặt hàng đem lại, các bản tin cũng rất khen ngợi Việt Nam trong công cuộc phòng chống và kiểm soát dịch bệnh.
* Trong đại dịch này, các kế hoạch trong năm của công ty đã phải xoay chuyển như thế nào?
– Kế hoạch 2020 lập ra vào tháng 12/2019 là tăng trưởng. Nhưng đến ngày nay kịch bản đã phải viết lại về một số phần, với tỷ lệ phần trăm tăng trưởng giảm xuống, tỷ lệ mở điểm bán giảm xuống và tỷ lệ doanh số online chiếm tỷ trọng lớn hơn.
Nhưng chúng tôi vẫn để kế hoạch tăng trưởng như một dấu mốc để công ty phấn đấu. Cố gắng tối ưu chắt chiu trong thời điểm hiện giờ, tìm kiếm các cơ hội phát triển và hướng đi mới, hy vọng là sau khi cơn khủng hoảng qua đi, sức mua tăng trở lại, công việc kinh doanh sẽ trở lại đúng theo hướng tăng trưởng.
* Gần đây ông có chia sẻ cách thương thảo giá thuê với chủ nhà trong đại dịch Covid-19. Ở phía Pizza Home thì sao, công ty đã đàm phán như thế nào với chủ nhà? Các mặt bằng thuê hiện nhận được hỗ trợ giảm giá?
– Quan điểm của tôi là tư duy trước khi ngồi vào đàm phán là rất quan trọng. Khi chúng ta tư duy người chủ nhà cho thuê với mình là đối tác, lúc đó chúng ta sẽ có một tư duy đàm phán đúng đắn. Ngoài việc tư duy đúng về vấn đề đối tác, chúng ta phải có tư duy Win – Win, nghĩa là nói cho chủ nhà những cái lợi của họ khi họ đồng ý giảm giá thuê cho chúng ta.
Thứ hai, việc biết được mục tiêu của mình khi đàm phán rất quan trọng. Chúng ta biết được rằng điểm bán đó đang có lãi hay không? Nếu giảm giá tiền nhà được bao nhiêu phần trăm thì có thể duy trì hoạt động kinh doanh trong thời gian bao lâu. Biết được điều đó thì chúng ta sẽ có dấu mốc đàm phán và tập trung được vào mục tiêu đàm phán của mình và biết được tư thế của mình khi ngồi vào bàn đàm phán.
Thứ ba, đó là yếu tố quyết định đàm phán, nghĩa là hãy quyết định gặp mặt chủ nhà, nói chuyện, đề xuất giảm giá, đây là yếu tố khiến nhiều người còn e ngại do từ trước đến giờ vai trò người thuê và người cho thuê hay bị hiểu nhầm sang quan hệ Xin – Cho. Nói chung hãy mạnh dạn đàm phán. Không đàm phán thì kiểu gì cũng không được giảm. Có đàm phán thì có thể được hoặc không, bạn không thiệt thòi gì.
Theo tôi ba yếu tố trên là quan trọng hơn cả. Những thứ còn lại hầu như mang yếu tố kỹ thuật…
Như bản thân chuỗi Pizza Home cũng có những điểm chúng tôi không thương thuyết được với chủ nhà và quyết định phải đóng cửa, trả lại mặt bằng và ngưng kinh doanh. Nhưng phần lớn các điểm thuê sau khi phân tích lợi hại thì chủ nhà đều đồng ý giảm giá thuê và thể hiện tinh thần chia sẻ khó khăn với công ty. Tôi nghĩ đó là hành động đúng đắn cần phải làm.
* Dòng tiền hiện giờ của công ty hiện ra sao? Nếu tiếp tục lệnh cách ly toàn xã hội, sức đề kháng của công ty đến đâu?
– Cũng như tất cả những người kinh doanh, dịch bệnh là điều không ai mong muốn Nhưng nó đã xảy ra và đó là một thực tế. Chúng ta nhìn thẳng vào thực tế và cố gắng tìm giải pháp.
Chúng tôi duy trì quỹ tiền mặt phòng thủ là 4 tháng. Nhưng sau khi quyết liệt làm các biệt pháp CẮT và GIẢM thì có thể nuôi sống công ty đến 6 tháng. thời gian gần đây chúng tôi chịu tổn thất, phải bù lỗ, Nhưng do những dòng mặt hàng mới và kênh bán hàng mới được triển khai nên vẫn có thể cầm cự được.
Nhưng nếu tình trạng này kéo dài thì chúng tôi xác định năm 2020 sẽ là một năm công ty chịu lỗ và mục tiêu sẽ là cố gắng duy trì quy mô, nhân sự và doanh số để cam kết mức lỗ ít nhất có thể.
* Tính hiệu quả khi Pizza Home bán online đến đâu? Dường như các bạn ở nhà hoặc làm việc ở nhà giờ chủ động nấu ăn nhiều hơn mua đồ nấu sẵn?
– Việc chuyển đổi từ offline sang online của Pizza Home bước đầu hỗ trợ công ty duy trì được doanh số. Nhưng, điều quan trọng là chúng ta phải chạy theo hành vi của khách hàng để tạo ra những mặt hàng phù hợp.
Ví dụ như thời điểm ban đầu khi mới có dịch và các bạn tránh tụ tập địa điểm đông người thì vấn đề gọi đồ ăn về nhà diễn ra rất thường xuyên. Nhưng, sau khi dịch bệnh trở nên khó kiểm soát thì các bạn có xu hướng ra siêu thị mua đồ và về tự nấu ở nhà. Sau một thời gian nữa, khách hàng sẽ muốn có những hoạt động giải trí liên quan đến ẩm thực.
Do vậy, tuy rằng công ty chuyển đổi từ offline sang online Nhưng tùy từng thời điểm hành vi mua hàng đổi thay thì chúng ta cần phải có những mặt hàng phù hợp. Ví dụ như thời điểm ban đầu thì có thể vẫn chính là những mặt hàng cơ bản trên menu trước đây ta vẫn phục vụ. Nhưng khi khách hàng yêu cầu tự làm ở nhà thì chúng ta phải có những mặt hàng bổ sung, như Pizza Home đẩy mạnh pizza đông lạnh (frozen pizza) để khách hàng có thể tự nướng ở nhà hay combo Làm bánh (gồm đế bánh và phô mai) để khách hàng có thể tự làm bánh ở nhà một cách đơn giản nhất.
Tóm lại, quan điểm của tôi là hãy đi theo sự đổi thay về hành vi mua hàng của khách hàng để có sự đổi thay về mặt hàng sao cho phù hợp.
* Mới đây, Bộ Tài chính đã ra Nghị định 41/2020/NĐ-CP về gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất, Ngoài ra kiến nghị Chính phủ đề xuất với Quốc hội giảm thuế cho công ty còn 15 – 17%. Ông nhìn nhận tính hỗ trợ của nghị định và đề xuất này đến các công ty F&B như thế nào?
– Nhà nước đã có quyết định rất nhanh trong việc giãn thuế cho công ty và tung ra các gói hỗ trợ ưu đãi vay. Tôi thấy trong đại dịch, Nhà nước đã có những quyết sách rất tích cực ủng hộ công ty.
Có ngành ảnh hưởng nhiều. Có ngành ảnh hưởng ít. Và ngành nào cũng yêu cầu có sự hỗ trợ mang tính đặc thù cho ngành của mình thì rất khó cho Chính phủ
Với riêng ngành F&B, tôi không có đề xuất gì riêng cả. Tôi cho rằng có ngành ảnh hưởng nhiều, có ngành ảnh hưởng ít. Và ngành nào cũng yêu cầu có sự hỗ trợ mang tính đặc thù cho ngành của mình thì rất khó cho Chính phủ.
Thực ra khủng hoảng xảy ra cũng một phần sẽ là một cuộc sàng lọc hỗ trợ công ty tự nhìn lại mình. Việc đào thải một số công ty yếu kém là điều đau lòng Nhưng đó cũng là một phần rủi ro của việc kinh doanh. công ty cũng không thể nào dựa vào các chính sách ủng hộ của nhà nước mãi được.
Với tôi, nếu được, tôi muốn đề xuất giảm lãi suất vay cho công ty và giảm hoặc miễn thuế thu nhập cho người dân. Vì mỗi cá nhân trong thời điểm nạn dịch này là những người chịu ảnh hưởng ít nhiều về thu nhập. Việc giảm hoặc miễn thuế thu nhập cá nhân trong một thời gian là một việc làm nhân văn và cần thiết của chính phủ đối với từng cá nhân trong xã hội
* Xin cám ơn ông!
— Bài viết lấy từ Cafef —
