Ngày 4/4 vừa qua, UBCK hủy 9 đợt phát hành trái phiếu để huy động hơn 10.000 tỷ đồng của Tân Hoàng Minh, do che giấu, công bố thông tin sai sự thật. Sự kiện này đã khiến không ít nhà đầu tư quan ngại về tính an toàn của kênh đầu tư trái phiếu.
Trái phiếu công ty tồn tại không ít “sạn”
Các lô trái phiếu phát hành của 3 công ty thành viên thuộc tập đoàn Tân Hoàng Minh từ tháng 7/2021 đến tháng 3 năm nay với tổng giá trị 10.030 tỷ đồng sẽ bị hủy. Theo UBCK Nhà nước, nguyên nhân là các đơn vị này công bố thông tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ.
Đây không phải là lần đầu tiên thị trường xuất hiện vụ việc vi phạm của các công ty phát hành trái phiếu. Gần đây nhất là VsetGroup huy động hơn 200 tỷ từ việc phát hành trái phiếu Tuy nhiên không nộp hồ sơ đăng ký cho UBCK Nhà nước. Từ ngày 1/1/2020 đến 27/10/2021,công ty này đã mời chào trên phương tiện thông tin đại chúng để nhà đầu tư tiếp cận, mua trái phiếu. Hành vi này của VsetGroup đã vi phạm quy định tại Điều 13 Luật Chứng khoán năm 2016 và Điều 16 Luật Chứng khoán năm 2019.
UBCKNN cũng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính VsetGroup 600 triệu đồng, đòng thời quyết định buộc VsetGroup phải thu hồi chứng khoán đã chào bán; hoàn trả cho nhà đầu tư tiền mua chứng khoán hoặc tiền đặt cọc (nếu có) cộng thêm tiền lãi.
VsetGroup báo cáo đã ký hơn 670 hợp đồng mua bán trái phiếu từ 1/1/2020 đến 27/10/2021 với tổng giá trị hơn 200 tỷ đồng để tài trợ vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh Tuy nhiên không cung cấp được hồ sơ, tài liệu liên quan đến dùng số tiền thu được từ chào bán trái phiếu. vấn đề này đã khiến cho dư luận đặt ra dấu hỏi về tính mập mờ, thiếu minh bạch của công ty này; Không những thế, cũng phần nào cho thấy độ rủi ro ở mức vô cùng cao đối với các nhà đầu tư đã lỡ mua và nắm giữ lượng trái phiếu của công ty này phát hành.
Ngoài VsetGroup, Apec Group vừa qua cũng bị phạt 600 triệu đồng vì chào bán trái phiếu “chui”. công ty CP Chứng khoán Quốc tế Việt Nam (VIS) cũng bị phạt 250 triệu đồng với nguyên nhân bị phạt là do công ty này thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh liên quan đến trái phiếu công ty riêng lẻ Tuy nhiên chưa được cơ quan quản lý cấp phép.
Quay trở lại với trường hợp của Tập đoàn Tân Hoàng Minh, vừa qua UBCK Nhà nước đã phát hiện ra dấu hiệu sai phạm với việc phát hành và huy động vốn từ kênh trái phiếu của công ty này. Theo thông tin công bố về các đợt phát hành trái phiếu trước đó của nhóm các công ty liên quan Tập đoàn Tân Hoàng Minh, công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt trong tháng 7.2021 và tháng 9.2021 hai lần phát hành trái phiếu với tổng số tiền 2.700 tỉ đồng. tiếp đến là công ty cổ phần Đầu tư và Dịch vụ Khách sạn Soleil có 3 đợt phát hành trái phiếu vào tháng 7.2021, tháng 8.2011 và tháng 11.2021 với trị giá tổng cộng 1.750 tỉ đồng. Cuối cùng là công ty cổ phần Cung điện Mùa Đông – là chủ đầu tư dự án D’. El Dorado I – đã có 3 đợt phát hành trái phiếu trong năm 2021 với tổng số tiền lên đến gần 3.700 tỉ đồng. trong đó đợt phát hành mới nhất được công bố hoàn tất vào ngày 21.2 vừa qua với trị giá 3.230 tỉ đồng. Lô trái phiếu này có kỳ hạn 48 tháng và ngày đáo hạn là 16.12.2025 Tuy nhiên các thông tin liên quan đến lãi suất, trái chủ, tổ chức tư vấn phát hành đều không được công bố công khai.
Từ đầu năm nay, tập đoàn này cũng đã làm xôn xao dư luận với thông tin bỏ cọc lô đất ở Thủ Thiêm. Đáng chú ý, lô trái phiếu lớn nhất có trị giá 3.230 tỉ đồng được công ty Cung điện Mùa Đông bắt đầu phát hành vào cuối tháng 12.2021 là chỉ 6 ngày khi công ty TNHH Đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt – một thành viên khác của Tập đoàn Tân Hoàng Minh trúng đấu giá khu đất 3-12 tại KĐT mới Thủ Thiêm (Sài Gòn) với số tiền lên đến 24.500 tỉ đồng. tiếp đến, công ty Ngôi Sao Việt đã chấp nhận mất gần 600 tỉ đồng vì có đơn xin bỏ cọc, đơn phương chấm dứt hợp đồng.
Rủi ro nào cho các trái chủ?
Thị trường trái phiếu phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua cũng tồn tại những mặt tiêu cực khi có nhiều công ty ồ ạt huy động vốn qua kênh này. Mặc dù tỷ lệ trái phiếu có tài sản cam kết cao, Tuy nhiên thực tế chất lượng tài sản cam kết chủ yếu là các dự án, tài sản hình thành trong tương lai hoặc cổ phiếu của công ty. Tài sản cam kết của trái phiếu có thể dùng để bảo đảm cho các khoản vay, khoản phát hành trái phiếu khác của công ty, Chính vì vậy nhà đầu tư cần nhận xét kỹ các rủi ro này. Không những thế, trên thị trường vẫn có trường hợp công ty phát hành trái phiếu công ty với trọng lượng lớn, trong khi vốn chủ sở hữu nhỏ, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh lỗ qua các năm.
Gần đây, việc phát hiện trở nên nhiều công ty có sai phạm, không minh bạch trên thị trường đã ảnh hưởng vô cùng lớn đến tâm lý của các nhà đầu tư. Do đó, để hạn chế tối đa rủi ro, Bộ Tài chính khuyến nghị nhà đầu tư cá nhân không nên mua TPDN riêng lẻ nếu không có khả năng và nguồn lực để nhận xét đầy đủ rủi ro của trái phiếu… Nếu trở thành trái chủ, các nhà đầu tư cần phải biết rõ công ty cần huy động vốn với mục đích gì, khi dòng vốn huy động không chảy vào hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty mà dùng cho những mục đích khác thì rủi ro đầu tư trái phiếu vô cùng lớn.
Thị trường trái phiếu công ty năm 2022 được dự báo sẽ tiếp tục sôi động, Tuy nhiên cũng sẽ đi kèm với khá nhiều rủi ro. Người bán nắm nhiều thông tin Tuy nhiên không công bố, dẫn đến sự sai lệch giữa giá cả và chất lượng, sẽ gây mất an toàn cho các nhà đầu tư.
Về phía Bộ tài chính, Bộ cho biết đã chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán triển khai các đoàn kiểm tra về tình hình phát hành, cung cấp các dịch vụ liên quan đến trái phiếu công ty tại một số công ty phát hành và công ty chứng khoán. Từ vụ việc liên quan đến 9 lô trái phiếu của Tân Hoàng Minh bị huỷ bỏ, Bộ Tài chính cũng cho biết đang soạn thảo, sửa đổi, bổ sung Nghị định 153 về chào bán, giao dịch trái phiếu công ty, trong đó đề xuất đặt ra những điều kiện chặt chẽ, nghiêm ngặt hơn với nhà phát hành trái phiếu, đặc biệt trái phiếu riêng lẻ.
— Bài Viết theo Cafef —
