Linh kiện đắt gấp 3 lần Thái Lan, xe ô tô Việt quá khó để giảm giá

Linh kiện đắt gấp 3 lần Thái Lan, xe ô tô Việt quá khó để giảm giá

Quy mô thị trường xe ô tô Việt Nam hiện cực kì nhỏ bé, các dòng xe sản xuất gắn ráp trong nước lại đang bị giảm sản lượng. Nếu xe trong nước tiếp đến giảm sản lượng thì ngành công nghiệp xe ô tô khó phát triển.

* Người Việt mua xe ô tô đắt đến bao giờ?: Thuế, phí ‘đè’ giá xe

* Lý do gì giá xe ô tô trong nước luôn cao hơn khu vực?

* Giá xe không giảm dù thuế nhập khẩu xe ô tô đã giảm về 0%, Bộ trưởng Bộ Công Thương nói gì?

Báo cáo của Nhóm công tác về xe ô tô xe máy, ở Diễn đàn DN Việt Nam (VBF) cuối kỳ 2019 vừa qua cho rằng, ngành công nghiệp xe ô tô Việt Nam cực kì khó phát triển do sản lượng thấp, cùng với kinh nghiệm quản lý sản xuất của các nhà cung ứng trong nước và công nghiệp chất liệu cao cấp chưa có.

Chênh lệch lớn

Quy mô thị trường xe ô tô Việt Nam hiện cực kì nhỏ bé, mẫu xe có sản lượng lớn nhất là Toyota Vios mới chỉ đạt 27.000 chiếc/năm, bằng 1/8 của Thái Lan. Bất lợi về sản lượng khiến công nghiệp giúp gặp khó. các linh kiện sản xuất ở Việt Nam có giá cao hơn các nước trong khu vực từ 2-3 lần.

một số linh kiện nội địa hóa được, có chi phí sản xuất và chất lượng cạnh tranh so với nhập khẩu, song chủ yếu là các chi tiết cồng kềnh, hay đơn giản, dùng nhiều nhân công giá rẻ. Còn lại, phần lớn linh kiện và cụm linh kiện gặp vấn đề mức đầu tư lớn mà sản lượng lại nhỏ nên có giá cả cao.

Sản lượng xe ô tô gắn ráp trong nước đang giảm

Với mặt hàng là nắp bình xăng, nhà sản xuất trong nước báo giá gần 4 USD, cao hơn gấp đôi so với của Thái Lan. Chênh lệch chi phí từ 200-300% cũng áp dụng với các linh kiện nhựa, thậm chí còn lớn hơn với các linh kiện cao cấp. ở Việt Nam, mọi mẫu xe đều có sản lượng thấp, Chính vì vậy, đầu tư cho sản xuất linh kiện gặp bất lợi lớn, đại diện Toyota Việt Nam cho biết.

công ty Enkei (Nhật Bản) đầu tư vào Việt Nam từ năm 2007, trở thành nhà cung ứng linh kiện cho các DN như Toyota, Trường Hải, Honda, Nissan, Mitsubishi,… cho hay, mặt hàng chính của họ là vành đúc chỉ sản xuất khoảng 24.000 chiếc/tháng. Theo tính toán, công ty phải có đơn hàng ít nhất 100.000 chiếc/tháng mới đạt hiệu quả. Với đơn hàng thấp như bấy giờ, mỗi chiếc vành làm ra giá thường cao hơn các nước trong khu vực từ 5-10%. trong khi, ngành sản xuất linh kiện xe ô tô phải có đơn hàng đủ lớn mới có thể giảm giá cả mặt hàng, tăng tính cạnh tranh, đại diện công ty này nói.

Do sản lượng thấp nên chi phí khấu hao dụng cụ trên một đơn vị sản xuất sẽ lớn. Chính vì vậy, giá linh kiện nhà sản xuất trong nước đưa ra thường cao hơn các mặt hàng cùng loại nhập từ nước ngoài.

Việt Nam cũng chưa có ngành công nghiệp chất liệu cao cấp, nguyên chất liệu như thép, nhựa,… đều phải nhập khẩu. Chưa kể, kinh nghiệm và năng lực của nhà sản xuất còn thấp – nguyên nhân chính khiến Việt Nam gặp khó nếu muốn phát triển ngành công nghiệp xe ô tô.

Tương lai đầy thách thức

trong khi đó, doanh số bán xe ô tô trong nước lại đang giảm. Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất xe ô tô Việt Nam (VAMA), thị trường xe ô tô Việt Nam năm 2019 tăng trưởng 12% so với năm 2018. trong khi xe nhập khẩu nguyên chiếc có mức tăng trưởng đến 82% thì xe sản xuất gắn ráp trong nước lại giảm 12% so với năm 2018.

Cụ thể, doanh số bán xe sản xuất gắn ráp của các thành viên VAMA năm 2018 đạt 215.704 chiếc các món thì năm 2019 chỉ đạt 189.450 chiếc các món.

Thị trường xe ô tô, nhất là phân khúc xe cá nhân, đang tăng trưởng tốt, nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng lên cực kì nhanh. Nhưng, xe nhập khẩu tràn về nhiều, trở nên gây không chẳng khó khăn cho sản xuất trong nước. Nhiều mẫu xe đã phải ngừng sản xuất gắn ráp trong nước để chuyển sang nhập khẩu. các mẫu xe còn lại đều có sản lượng thấp, Chính vì vậy, đầu tư cho sản xuất linh kiện gặp bất lợi lớn.

Nếu sản xuất linh kiện không phát triển thì công nghiệp xe ô tô Việt Nam khó thoát khỏi gắn ráp đơn giản. Theo ông Toru Kinoshita, Tổng giám đốc công ty Toyota Việt Nam, để DN xe ô tô lẫn nhà cung ứng hào hứng gia tăng tỷ lệ nội địa hoá, yếu tố quan trọng nhất chính là sản lượng.

Trong bối cảnh bấy giờ khi thuế nhập khẩu xe ô tô từ khu vực ASEAN về Việt Nam giảm xuống 0% và sắp đến là châu Âu, Nhật Bản, Mexico,… thì chuyện cam kết xe sản xuất gắn ráp trong nước tăng sản lượng và cạnh tranh được với xe nhập khẩu không hề chẳng khó khăn, cần có các chính sách giúp hiệu quả.

Nhóm công tác về xe ô tô xe máy của VBF cho rằng, các hàng rào kỹ thuật hay hàng rào hành chính sẽ không thể giải quyết hiệu quả và tạo ra sự cân bằng hợp lý giữa xe nhập khẩu nguyên chiếc với xe gắn ráp trong nước, cũng như không tạo điều kiện thích hợp để thị trường phát triển lành mạnh. Chỉ có các giải pháp về thuế là nên được triển khai để tạo ra sức cạnh tranh cho xe trong nước về lâu dài. Thuế tiêu thụ đặc biệt đang soạn thảo trên cơ sở không áp dụng cho phần gia tăng trong nước có thể là giải pháp hợp lý.

Nhưng, như đã nói, do sản lượng nhỏ và chi phí sản xuất linh kiện cao, nên các DN gắn ráp xe ô tô cũng khó có thể tìm mua được nhiều linh kiện ở địa điểm với giá hợp lý để giữ giá xe cạnh tranh. Với sản lượng như bấy giờ, sẽ phải mất nhiều năm nữa ngành công nghiệp xe ô tô mới có thể khắc phục hết bất lợi để chuyển hóa thành lợi thế, Tuy nhiên thời gian thì không chờ đợi.

Năm 2019, thị trường xe ô tô Việt Nam đạt quy mô 430.000 xe các món. Dự báo của các DN cho thấy thị trường xe ô tô năm 2020 sẽ tiếp đến tăng trưởng 15%, trong đó phân khúc oto từ 9 địa điểm ngồi trở xuống tăng trên 20%. Như vậy, thị trường xe ô tô năm nay có thể đạt quy mô 500.000 xe. Nhưng, xe nhập khẩu vẫn đang hữu ích thế áp đảo, nếu xe trong nước tiếp đến giảm sản lượng thì nhiều DN xe ô tô khó tránh khỏi rủi ro.

Trần Thủy

Vietnamnet