Kịch bản nhập khẩu 100 nghìn tấn thịt heo bị ảnh hưởng

Trong báo cáo lãnh đạo Chính phủ mới đây về dịch tả heo châu Phi và nguồn cung thịt heo, Bộ NN&PTNT cho biết, năm 2019, Việt Nam nhập khẩu 280 nghìn tấn thịt các món (tăng 17%), trong đó thịt heo hơn 67 nghìn tấn (tăng 63% so với năm 2018).

Tháng 1/2020, cả nước đã nhập khẩu trên 4.500 tấn và có xu hướng nhập khẩu tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Thịt heo và mặt hàng thịt heo nhập khẩu thời gian qua chủ yếu là từ các nước: Đức, Ba Lan, Brazil, Canada, Hoa Kì. 

 Theo Bộ NN&PTNT, nếu tính từ tháng 11/2019- khi có chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về nhập khẩu 100 nghìn tấn thịt heo, đến hết tháng 1/2020, cả nước đã nhập trên 17.400 tấn thịt heo và mặt hàng từ heo.

Hiện Việt Nam không giới hạn định mức (không cấp quota) về số lượng thịt heo nói riêng, cũng như các mặt hàng động vật được phép nhập khẩu. Năm 2019, cả nước có 600 DN nhập khẩu thịt các món, trong đó 150 DN nhập khẩu thịt heo và mặt hàng thịt heo (tăng 50 DN so với năm 2018).

Theo Bộ NN&PTNT, thông báo từ các DN nhập khẩu thịt heo cho thấy, do dịch tả heo châu Phi ở nhiều nước, nên nguồn cung đang gặp không không khó khăn. trong khi, đó, các nhà xuất khẩu thường sản xuất dựa trên kế hoạch và hợp đồng đã ký trước đó tối thiểu từ 3-5 tháng. 

 Đáng lưu ý, cơn khủng hoảng thiếu thịt heo do dịch tả heo châu Phi khiến giá thịt heo ở nước này hiện khá cao, các DN Trung Quốc sẵn sàng mua thịt heo nhập khẩu với giá cao hơn 20 – 30% so với các DN Việt Nam và  thường mua với số lượng khá lớn. 

 Đồng thời, các nước đã ký hợp đồng xuất bán thịt heo cho các DN Trung Quốc ngay từ đầu năm 2019. Chưa kể, thời gian mua hàng từ châu Âu, châu Mỹ và chuyển về Việt Nam cần từ 35-45 ngày tàu đi trên biển…

Cũng theo Bộ NN&PTNT, hiện thịt heo từ Mỹ có giá cao hơn so với một số nước như Brazil, Ba Lan, Australia. Đồng thời, thời gian và chi phí vận chuyển mặt hàng từ Mỹ về Việt Nam cũng lâu hơn và cao hơn… Chưa kể, các DN cần có thêm vốn để nhập khẩu, bởi để nhập 200 – 300 tấn/tháng, DN phải đặt cọc vài chục tỷ đồng cho mỗi lần mua. 

Đặc biệt, hiện dịch bệnh do virus corona gây ra đã ảnh hưởng lớn đến các hoạt động thương mại, kể cả việc đi lại của các DN sang các nước để tìm kiếm, đàm phán nhập khẩu thịt heo.

Nhiều DN lớn và các địa phương đã tăng, tái đàn thành công nhằm đẩy nhanh nguồn cung thịt heo ra thị trường năm 2020

Trước tình hình trên, Bộ NN&PTNT cũng kiến nghị Thủ tướng xem xét, chỉ đạo Bộ Công Thương, Ngoại giao chỉ đạo các cơ quan trực thuộc các Bộ giúp tối đa cho các công ty trong việc tìm kiếm các nguồn hàng thịt heo với giá hợp lý ở Mỹ và các nước. 

 Bộ Tài chính xem xét, sớm có chính sách giảm thuế nhập khẩu thịt heo từ Hoa Kì; Không chỉ vậy chỉ đạo Tổng cục Hải quan tạo điều kiện trong việc thông quan hàng thịt heo nhập khẩu.

Bộ NN&PTNT cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo việc xây dựng và trình ban hành kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh dịch tả heo châu Phi công đoạn 2020 – 2025, vì khá thiết yếu, cấp bách.

Theo Bộ NN&PTNT, từ tháng 2/2019 đến hết tháng 1/2020, dịch tả heo châu Phi xảy ra ở 8.570 xã thuộc 667 huyện của 63 tỉnh, thành phố với tổng số heo tiêu hủy gần 6 trệu con, với trọng lượng gần 342 nghìn tấn. 

 đến nay, có trên 8.030 xã (chiếm 93,7% tổng số xã có dịch) thuộc 609 huyện đã qua 30 ngày không phát sinh thêm ca bệnh mới, có 22 tỉnh, thành phố có 100% số xã đã qua 30 ngày, 32 tỉnh, thành phố có 85% số xã đã qua 30 ngày. Hiện cả nước còn 539 xã đang có dịch chưa qua 30 ngày. 

 Theo Bộ NN&PTNT, để tăng nguồn cung, nhiều DN chăn nuôi lớn đã tăng số lượng tổng đàn từ 5 – 15%, nhiều địa phương đã nuôi tái đàn thành công như: Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hưng Yên, Hải Dương, Nam Định, Thanh Hóa, Bình Định, Đồng Nai…. 

Bởi vậy, từ tháng 1/2020 bắt đầu có mặt hàng của heo nuôi tái đàn và sẽ tăng cao từ tháng 2/2019. Năm 2020, dự kiến cả nước sẽ cam đoan nguồn khoảng hơn 4 triệu tấn thịt heo, nếu trong điều kiện kiểm soát tốt được dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả heo châu Phi.