Cổ phần hóa 2020: Chờ ‘bom tấn’ từ Mobifone và Agribank

Cổ phần hóa 2020: Chờ ‘bom tấn’ từ Mobifone và Agribank

công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN) chỉ ra rằng, sau khi thoái vốn, cổ phần hóa thì công ty hoạt động có hiệu quả hơn. Dự báo năm 2020, hoạt động cổ phần hóa công ty Nhà nước sẽ diễn ra tích cực hơn; trong khi đó, hoạt động thoái vốn có thể không sôi nổi bằng.

Tiến độ thoái vốn/cổ phần hóa công ty Nhà nước còn chậm

YSVN thực hiện thu thập dữ liệu từ 896 công ty đã cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước (chiếm khoảng 60% – 70% tổng số công ty đã cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước) từ 2005 đến nay. trong đó 480 công ty Nhà nước thoái vốn thu về hơn 185,000 tỷ đồng, cổ phần hóa 416 công ty với giá trị hơn 181,000 tỷ đồng.

Nguồn: YSVN

Theo quy định, các công ty sau khi cổ phần hóa 90 ngày phải thực hiện đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM. Tuy nhiên, tính đến bây giờ, mới chỉ có 64.2% công ty sau cổ phần hóa đã thực hiện niêm yết.

Về thoái vốn, tỷ lệ thoái vốn thành công 100% so với kế hoạch đạt 53.3%, với giá thoái vốn trung bình 44,763 đồng/cp (dữ liệu loại trừ 1 trường hợp đột biến của CTCP In báo Lào Cai thoái vốn ngày 17/12/2019 với giá trung bình 16.5 triệu đồng/cp).

Nguồn: YSVN

Thống kê của YSVN, thực tế mới chỉ có 37 trong 127 (tỷ lệ 29%) công ty Nhà nước nằm trong kế hoạch đã thực hiện cổ phần hóa.

Tiến độ thoái vốn vẫn còn chậm chạp, mới đạt 7.5% giá trị kế hoạch (khoảng 60,000 tỷ đồng cho 4 năm 2017 – 2020). Thực tế lũy kế các năm 2017 – 2019, việc thoái vốn Nhà nước công ty chỉ mang về trị giá 4,566 tỷ đồng. Số lượng công ty đã thực hiện đạt 44 trên tổng số 406 công ty (chưa đến 11%).

Hoạt động tốt hơn sau thoái vốn/cổ phần hóa

Yuan ta nhận xét, sau khi Nhà nước rút vốn khỏi các công ty dù dưới hình thức thoái vốn hay cổ phần hóa, mặt hiệu quả hoạt động của công ty ghi nhận có cải thiện.

ROE trung bình 3 năm sau thoái vốn đạt 15.4% trong khi trước khi thoái vốn dĩ là 12.4%. Tương tự, ROA trung bình trước thoái vốn đạt 1.5% trong khi sau thoái vốn nâng lên mức 1.6%.

Nguồn: YSVN

Ngược lại, tổng tài sản, vốn chủ sở hữu, lợi nhuận sau thuế công ty có tốc độ tăng trưởng giảm dần sau khi cổ phần hóa. trước khi thoái vốn tăng trưởng tổng tài sản có xu hướng tăng sau đó chững lại, đến năm thứ 2 mới dần cải thiện. Khả năng công ty sau thoái vốn mất khoảng 2 năm để tái cơ cấu lại tài sản công ty, tăng trưởng lợi nhuận sau thuế cũng thể hiện rõ hiệu quả thoái vốn công ty sau 2 năm.

Đẩy nhanh tiến độ trong năm 2020

Ngày 10/12/2019, Bộ Tài chính đã tổ chức cuộc họp báo về tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn công ty Nhà nước cho năm 2019. Theo đó, tình hình thực hiện chậm chạp diễn ra do công ty một phần do các công ty lớn cần thời gian xử lý đất đai, kiểm kê tài sản, đặc biệt là vấn đề hồ sơ pháp lý đất đai ở các địa phương.

Bộ Tài chính cho biết đang hoàn tất dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 126/2017/NĐ-CP và NĐ số 32/2018/NĐ-CP liên quan đến cổ phần hóa công ty Nhà nước. Đây có thể sẽ là động lực giúp đẩy nhanh tốc độ cổ phần hóa trong thời gian đến.

Việc đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa trong năm 2020 cũng được Thủ tướng Chính phủ đề cập, cụ thể theo quyết định số 26/2019/QĐ-TTg buộc 93 công ty phải cổ phần hóa trong năm 2020. trong đó bao gồm có Mobifone, Agribank, Vinacomin, Vinafood I, GEN1, GEN2,… trong đó, hai thương vụ lớn được chờ đợi trong lần cổ phần hóa sắp đến là Mobifone và Agribank.

YSVN cũng nhận xét hoạt động thoái vốn sẽ diễn chậm và không đúng kế hoạch khi thị trường chứng khoán đang gặp các yếu tố rủi ro từ bên ngoài. Số liệu chỉ ra rằng, số lượng công ty được Nhà nước thoái vốn, cổ phần hóa tăng mạnh là sau 2 – 3 năm thanh khoản thị trường chứng khoán sẽ được cải thiện rõ rệt.

Cùng với đó, việc thoái vốn/cổ phần hóa công ty Nhà nước được cho là bước đệm tăng quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam. Đứng trước vấn đề sở hữu khối ngoại các cổ phiếu bây giờ trên sàn gần như đã kín room, cơ hội để dòng tiền từ nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ dần thu hẹp nếu không xuất hiện các cơ hội đầu tư mới hấp dẫn trên thị trường chứng khoán.

Vấn đề thoái vốn, cổ phần hóa công ty Nhà nước được đẩy mạnh sẽ giải được bài toán từ hai chiều về cả tăng quy mô cho thị trường lẫn tạo điều kiện để nguồn vốn ngoại đổ vào thị trường Việt Nam trong thời gian đến.

Duy Na

FILI